Wendel Post, arbeidshygiënist bij Arbo Unie: “Veel mensen die nachtwerk doen, lijden aan slaapgebrek; het blijkt lastig om overdag voldoende rust te nemen. Dit vergroot ook het risico op overgewicht. Door slaaptekort raken allerlei hormonen in je lichaam verstoord waardoor je eetlust toeneemt, terwijl je spijsvertering ’s nachts juist op een laag pitje staat. Daar komt bij dat nachtwerk ongezonde eetpatronen in de hand werkt. De kantine is dicht en de snoepautomaten doen het wel. Een te hoog cholesterol, hoge bloeddruk en maagklachten komen bij nachtwerkers meer voor. En het risico op hart- en vaatziekten neemt toe. Mensen zijn ’s nachts bovendien minder alert; de concentratie ligt wel 15% lager dan overdag. Waardoor de veiligheidsrisico’s ook groter zijn.”

Naar nieuwe roosters

Helemaal weg te nemen zijn de risico’s van nachtwerken niet. Wel zijn er behoorlijk wat mogelijkheden om ze te beperken. "Er is de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar de risico’s van nachtwerken, waardoor we nu bijvoorbeeld weten dat het traditionele continurooster – 5 keer ’s nachts, 5 keer ’s middags en dan weer 5 keer ’s ochtends werken - niet optimaal is." Het lichaam raakt minder ontregeld als je de diensten sneller afwisselt, bijvoorbeeld na twee dagen, en als je de diensten voorwaarts roteert, met de klok mee. Ook het aanpassen van de start- en eindtijden kan veel schelen.”

Powernaps en gezond eten

Arbo Unie ondersteunt organisaties bij het voorkomen van gezondheidsklachten onder nachtwerkers. “We kijken naar mogelijkheden om de roosters te verlichten en de gezondheidsrisico’s van medewerkers te verkleinen. Wat zijn de meest gunstige werktijden? Hoe kun je medewerkers helpen ’s nachts gezond te eten? Kun je ze een plek aanbieden om bij toerbeurt een ‘powernap’ te doen? We bieden ook een speciale module over nachtwerk in het periodiek medisch onderzoek (PMO) aan om de risico’s nog beter in beeld te krijgen.”

Tips en draagvlak

Daarnaast helpen onze workshops Continudiensten medewerkers zelf om beter om te gaan met nachtwerken. “Soms stuiten nieuwe roosters op weerstand”, zegt Post. Maar als je laat zien wat het effect van een iets ander rooster op hun gezondheid is, en mensen inspraak geeft in hun rooster, verdwijnt die. We geven bovendien handige tips over voeding, bewegen en slapen in relatie tot nachtwerken. En het leuke is dat medewerkers elkaar tijdens zo’n workshop ook tips geven, bijvoorbeeld over welke oordoppen het beste werken.”

Meer weten?

Wilt u meer weten over hoe Arbo Unie u kan ondersteunen bij het invoeren van nieuwe roosters en het verkleinen van de risico’s van nachtwerken? Of wilt u direct aan de slag met het periodiek medisch onderzoek (PMO) of een van onze workshops? Neem dan contact op met Wendel Post via wendel.post@arbounie.nl of 088-27 21 291.