Zelfstandig ondernemerschap staat hoog in het vaandel bij het Schiedamse familiebedrijf Facilicom Group. Daarom verwacht Wendy Aendekerk ook dat het nieuwe HR-programma door de verschillende divisies en afdelingen zelf wordt opgepakt. “De ondernemingszin is kenmerkend voor ons bedrijf. Daar waar de energie is, gebeurt het, en niet vanuit een ivoren HR-toren.”

Natuurlijk heeft de programmanager, de intern doorgeschoven Suzanne Dortland, wel een belangrijke aanjagende rol. Zij moet de strategie doorvertalen naar concrete initiatieven, die dan weer door de divisies afzonderlijk worden ingevuld. Want onderdeel van de strategie van Facilicom Group is Sociaal Duurzaam wel degelijk.

'Het leven voor deze medewerkers is pittiger geworden, wij moeten ervoor zorgen dat ze vitaal blijven'

Prioriteit van de CEO

Het team van Dortland telt zes medewerkers. Daarnaast heeft elke divisie een eindverantwoordelijke (de HR-directeuren van de divisies) en een projectteam die met de invulling van Sociaal Duurzaam aan de slag gaan.
Duurzame inzetbaarheid is daarbij een sleutelbegrip. En CEO Eric Otto zag daarin bij zijn aantreden begin 2022 direct een prioriteit. Wendy Aendekerk gaf het handen en voeten en sinds de komst van programmamanager Suzanne Dortland vorig jaar februari begint het echt te leven.

“De CEO wilde een strategie op holding-niveau”, aldus Aendekerk. ,,Wat verbindt ons, wat maakt ons één en uniek, waren zijn vragen.” Het antwoord: “Dat is de mens. Daarom richt Sociaal Duurzaam zich op de medewerker als mens. We zien je als mens, vanuit het hart en ook vanuit noodzaak.”

Praktisch geschoold

De medewerkers zijn dienstverleners: monteurs, cateringmedewerkers schoonmakers, thuiszorgmedewerkers en beveiligers. En op die workforce staat grote druk. Er is schaarste en bij een steeds groter deel worden productiviteit en inzetbaarheid een punt van zorg. Aendekerk: “We hebben meer dan 18.000 praktisch geschoolde medewerkers. Wij moeten zorgen dat we ze relevant houden op de arbeidsmarkt, nu en in de toekomst. Deze doelgroep kan een steuntje in de rug gebruiken. Velen hebben al lange dienstverbanden. Het is dus logisch dat dit de kern is van onze strategie.”

Stress mee naar het werk

De belemmeringen liggen vaak buiten de werksfeer. Veroorzaakt of verergerd door bijvoorbeeld de coronapandemie, hoge energierekeningen en inflatie. De bestaanszekerheid komt in gevaar. “Het leven voor deze groep is pittiger geworden, wij moeten ervoor zorgen dat ze vitaal blijven.”
Suzanne Dortland stelt vast dat mensen de laatste tijd financieel moeilijker rondkomen. “Die stress nemen ze mee naar het werk. We ontkomen er niet aan om daar aandacht aan te schenken. We merken dat meer bedrijven daarvoor een oplossing zoeken. Hier is het echt onderdeel van de strategie en hebben we er actief in geïnvesteerd.”

‘Soms is duidelijk dat iemand het pensioen niet haalt. We gaan dan met ze in gesprek over hoe we ze kunnen helpen’

Ze noemt nog een belangrijke factor waarom de duurzame inzetbaarheid van medewerkers op de tocht staat. “Het zijn fysiek zware banen, en wij hebben veel honkvaste medewerkers.” Aendekerk knikt: “We hebben schoonmakers al 25 jaar in dienst die niets liever willen dan doorgaan. Maar soms is duidelijk dat zo iemand dan het pensioen niet haalt. Wij gaan met ze in gesprek over hoe we ze kunnen helpen, welk perspectief we kunnen bieden.”

Telefoongesprekken

Onderdeel van het programma is Facilicom Sociaal. Eigenlijk het vroegere bedrijfsmaatschappelijk werk in een modern jasje. Zo is er hulp bij mantelzorg en een sociaal fonds voor zaken als een kapotte bril. Een speciaal belteam pleegt telefoontjes naar de medewerkers om persoonlijk te horen hoe het met hen gaat. Als er hulp nodig is, worden ze gekoppeld aan het juiste kanaal.
De hulpvraag kan werkgerelateerd zijn, maar ook te maken hebben met levensgebeurtenissen, financiën en sociale veiligheid. Dortland: “De band tussen organisatie en werkvloer is veel breder dan een gewone relatie tussen werkgever en werknemer.”
Die telefoongesprekken worden bewust niet aangegaan door leidinggevenden, maar door professionals van de eigen zorgcentrale, om schaamte bij de medewerkers te voorkomen. “Wij zitten vaak op de locatie van de klant, het team is dan het sociale systeem, en het dagelijkse aanspreekpunt”
Een ander onderdeel van het programma is ‘mensgericht leiderschap’, waarbij respectvol leidinggeven en oprechte aandacht voor de medewerker centraal staan. Daarbij krijgen de divisies carte blanche, zij kunnen dat naar eigen inzicht invullen.

Team als sociaal systeem

Teams, ‘als bouwstenen van de organisatie’, is ook een apart thema binnen het programma. “Want het team heeft invloed op jouw welzijn”, licht Aendekerk toe. “Wij zitten vaak op de locatie van de klant, het team is dan het sociale systeem, en het dagelijkse aanspreekpunt. Een leidinggevende komt soms maar een keer per maand langs.”
Duurzaam inzetbare professionals is hét speerpunt van Sociaal Duurzaam. Zit je nog op je plek?, is daarbij een belangrijke vraag. Dortland: “We willen mensen door laten groeien en duurzaam inzetbaar houden. Als dat intern niet lukt dan begeleiden we ze naar een externe toekomst. Van werk naar werk. We zoeken een werkplek voor ze en begeleiden en coachen ze.”

Ongekend talent

‘Ongekend talent’, noemt Facilicom een groep werknemers die extra zorgvuldig wordt begeleid, elders ook wel omschreven als ‘mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt’. Aendekerk: “Binnen Facilicom vinden wij dit een belangrijk onderwerp en zijn onze collega’s hier dagelijks mee bezig, zoals team Buitengewoon en onze sociale onderneming Nelis Company. Inmiddels zijn er een aantal externe proefplaatsingen van medewerkers.”

'Het sociaal vangnet is dunner en er komt meer op het bordje van de werkgever'

De tijden zijn veranderd, en oude tijden een beetje teruggekeerd, concludeert zij. “Toen ik opgroeide in HR-land was alles achter de voordeur niet voor de werkgever. En arbeidskrachten moesten in eerste instantie goedkoop zijn. Dat is omgedraaid. Het sociaal vangnet is dunner en er komt meer op het bordje van de werkgever. Daarom kijken we nu naar de mens en hebben we bijvoorbeeld een budgetcoach, een adviesregeling bij loonbeslag en hulp bij belastingaangifte.”

Onderzoeksjaar

Ook in de gesprekken tussen leidinggevenden en medewerkers is de nieuwe strategie doorgedrongen. Het beoordelingsgesprek is verleden tijd. Dortland: “Tijdens de gesprekscyclus wordt nu allereerst gevraagd of het nog bevalt in de functie. Hoe is je werkgeluk, waar zou je op willen sturen en hoe kunnen we daar komen?” Aendekerk: “Dan kom je vanzelf op het echte gesprek.”

'Alles wat je aandacht geeft, groeit. Wanneer we elkaar verhalen blijven vertellen, moet het ergens resoneren'

Het programma begint te landen in de organisatie, merkt ze. Het stellen van concrete doelen is nog lastig. Natuurlijk zou ze het fijn zijn als het ziekteverzuim zou dalen. “Ik wil in ieder geval de instroom beperken, dus meer aan preventie doen en er sneller bovenop zitten.”
Dortland spreekt van ‘een onderzoeksjaar’. “Maar alles wat je aandacht geeft, groeit. Wanneer we elkaar verhalen blijven vertellen, moet het ergens resoneren.”
De eerste succesjes noteert zij overigens wel degelijk. Zo gaven de medewerkers het project Facilicom Sociaal een 8,5. “Het doet mensen iets dat de organisatie dit zo belangrijk vindt.”