De eerste stap in het oplossen van een verslavingsprobleem is het herkennen van de signalen. De moeilijkheid zit ‘m erin dat het meeste verslavingsgedrag op de werkvloer in eerste instantie niet zichtbaar is en zich vooral ‘onder de oppervlakte’ afspeelt. Je zou er eigenlijk een zesde zintuig voor moeten hebben om het vroegtijdig te herkennen. Ook als je dat zintuig niet hebt, hoef je je niet bij de schokkende cijfers neer te leggen. Lees in deze blog welke fases er zijn en aan welke signalen je een verslaving kunt herkennen. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter je de werknemer kunt helpen.

Drie fases voorafgaand aan een verslaving

Er zijn drie fases die voorafgaan aan een verslaving: de plezierfase, hinderfase en probleemfase. Bij de plezierfase is er niet zoveel aan de hand. Iedereen die weleens een glaasje teveel heeft gedronken, herkent het wel. Dosering- en verslavingsgebruik op dit niveau is vooral ter ontspanning, het werkt stress verlagend en geeft plezier. Toch kan het op dit niveau al een productiviteitsverlies betekenen van zo’n tien procent. Bij de hinderfase loopt dit percentage op tot 30 procent. Op dit niveau resulteert het dosering- en verslavingsgebruik in een verstoorde nachtrust, af en toe verzuim, schommeling in productiviteit, afname van stresstolerantie, gewenning aan het middel en stemmingswisselingen. Bij de probleemfase gaat het stoplicht echt op rood. Er is dan frequent kort verzuim (factor 4 - 6), de medewerker komt vaak te laat, toont teruglopende prestaties en afglijdende hygiëne, heeft depressieve klachten en doet voortdurend een aanslag op de tijd van het management. Dit resulteert uiteindelijk in langdurig verzuim en ziek uit dienst.

Signaleren van verslaving op de werkvloer

Als er eenmaal sprak is van de ziekte verslaving, dan is er geen ontkomen meer aan. Het verslavingsprobleem is dan zichtbaar. Echter voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Niet alleen in het kader van de modernisering ziektewet, maar ook vanwege de pijnlijke situatie voor de werknemer zelf en de nadelige effecten op collega’s en organisatie als geheel.

Om een verslaving óók in een eerder stadium te kunnen herkennen, is het allereerst noodzakelijk om kennis in huis te hebben van de ziekte en de signalen. Je kunt hier uitgaan van het ijsberg-principe. Vanzelfsprekend zijn de signalen die het diepst onder de oppervlakte zich af spelen het minst goed zichtbaar.

Zoals weergegeven op de afbeelding kan het al een signaal zijn als afspraken vaak door een medewerker worden gewijzigd of afgezegd. Ook als werk veel wordt uitgesteld en als de medewerker vaak te laat komt. Vage smoesjes en allerlei kleine ziektegebreken kunnen ook een signaal zijn. Duidelijkere tekenen aan de wand zijn bijvoorbeeld ruiken naar alcohol en afglijdende hygiëne. Minder zichtbaar zijn de volgende symptomen: stemmingswisselingen, overdreven druk/gestresst zijn, afwezig zijn zonder toestemming, ruzie met collega’s, onduidelijke tijdsbesteding, stiekem of isolerend gedrag en toenemende onbetrouwbaarheid. Nog verder onder de oppervlakte is er geregeld sprake van financiële en privé problemen, fraude en diefstal, verslavingsproblematiek in de familie en problemen met justitie.

Geen zesde zintuig maar kennis

Alertheid is dus eigenlijk altijd geboden. Het herkennen van verslavingsproblematiek is niet eenvoudig, maar met kennis over de signalen kom je al een heel eind. Misschien zelfs zover dat je dat zesde zintuig voor verslavingsproblematiek niet eens meer nodig hebt. Het (h)erkennen van een verslaving is de eerste stap richting een oplossing.

----------------------------------------------

Cursus Grip op Ziekteverzuim

Signaleren- Analyseren - Beheersen - Beperken

Werkgevers en -nemers hebben steeds meer verantwoordelijkheden gekregen als het om het beheersen van ziekteverzuim gaat. Een verzuimende medewerker kost een werkgever handenvol geld en de nodige hoofdbrekens. Tijdens deze cursus ziekteverzuim leert u hoe u door adequaat in te grijpen de verzuimkosten binnen uw onderneming kunt beperken. Meer informatie