Onrust onder werknemers over slinkende pensioenpotjes? Dit kan HR doen

De rente daalt, de aandelenmarkten corrigeren stevig. Begin april 2025 liet de S&P 500-index een duidelijke terugval zien. Ook de lange rente in Europa ging omlaag. Dit soort ontwikkelingen leidt tot onzekerheid bij werknemers. Wat betekent dit voor hun pensioen? En hoe werkt dat precies, zo’n daling in waarde?

Deze pensioenvragen kan HR verwachten

Pensioenopbouw is in Nederland steeds meer afhankelijk van beleggingsresultaten. Zeker sinds de invoering van de Wet toekomst pensioenen verandert de manier waarop pensioen wordt opgebouwd ingrijpend. Het collectieve ‘pensioen voor iedereen’ maakt steeds meer plaats voor een persoonlijk pensioenvermogen. En of dat vermogen groeit of krimpt, hangt sterk samen met de financiële markten.

Dat roept vragen op:

• Wat gebeurt er met mijn pensioen als de beurs daalt?
• Kan ik zelf nog iets kiezen of aanpassen?
• Waarom zie ik plots minder vermogen staan in mijn pensioenoverzicht?

Als HR-professional ben jij het aanspreekpunt voor zulke vragen. En ook al voer je het pensioen niet zelf uit, je kunt wel zorgen voor de juiste uitleg, duiding en timing.

Welke pensioenuitvoerder? Dat maakt uit

De pensioenopbouw van werknemers kan door verschillende de soorten uitvoerders worden verzorgd: een pensioenfonds, een verzekeraar of een Premie Pensioen Instelling (PPI). Per uitvoerder wordt het pensioen verschillend beheerd en uitgekeerd.

Bij een pensioenfonds zijn de beleggingen collectief en bepaalt de zogeheten dekkingsgraad hoeveel ruimte er is voor indexatie. Is die te laag? Dan stijgt het pensioen niet mee met de inflatie.

In de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel worden de eventueel aanwezige buffers verdeeld. Hoe hoog die zijn, bepaalt mede wat werknemers ‘meekrijgen’ bij de overstap. Oudere deelnemers kunnen relatief minder voordeel ontvangen dan jongere werknemers, afhankelijk van de toedelingsmethode van het fonds. Dit is iets wat wellicht vroegtijdig moet worden toegelicht.

Bij verzekeraars en PPI’s beleggen werknemers via een lifecycle: dit is een strategie waarin het beleggingsrisico automatisch afbouwt naarmate de pensioendatum nadert. Als de rente daalt, stijgt de waarde van obligaties, dat is gunstig voor oudere werknemers. Maar een dalende beurs raakt jongere medewerkers weer meer. Toch geldt ook hier: beleggen doe je voor de lange termijn.

Wat kun je als HR nu doen?

Allereerst: weet hoe de regeling binnen je organisatie in elkaar zit en wie de uitvoerder is. Breng vervolgens in kaart wat medewerkers zelf kunnen kiezen of beïnvloeden. Denk aan:

• de mate van risico (defensief, neutraal, offensief);
• of de medewerker kan bijsparen;
• de keuze tussen vaste of variabele uitkering op pensioendatum.

Bij een pensioenfonds zijn de keuzes soms beperkter, maar uitleggen wat bijvoorbeeld een dekkingsgraad is en waarom indexatie uitblijft, helpt enorm bij realistische verwachtingen. Ook het verschil tussen de ‘oude’ en ‘nieuwe’ manier van pensioen opbouwen verdient toelichting.

Pensioen(on)rust vraagt om communicatie

Zeker in tijden van financiële onzekerheid is communicatie geen bijzaak. Als werknemers zien dat hun opgebouwde pensioenvermogen daalt – zonder uitleg – groeit de onrust. Een korte toelichting op het intranet of in een nieuwsbericht helpt al.

Communicatiemomenten

Kies momenten waarop je pensioen onder de aandacht brengt, bijvoorbeeld:

• Bij in- of uitdiensttreding
• Rond de 50e of 60e verjaardag
• Bij pensionering
• Bij huwelijk, scheiding of overlijden
• Rondom grote marktschommelingen

Een communicatieplan is geen luxe

Een helder communicatieplan helpt  om grip te houden op verwachtingen. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Denk aan:

• Welke momenten pakken we?
• Welke formats gebruiken we (mail, intranet, persoonlijk gesprek)?
• Waar verwijzen we naar door (pensioenportaal, adviseur)?

Zo’n plan maakt pensioencommunicatie structureel, efficiënt én persoonlijk relevant. Het laat ook zien dat de organisatie zich actief inzet voor goed werkgeverschap, juist op momenten dat werknemers zich zorgen maken.

Verwijs door, maar blijf aanspreekpunt

HR hoeft geen pensioenadviseur te zijn. Wél een betrouwbare gids. Wijs medewerkers op hun pensioenportaal, de informatie van de pensioenuitvoerder of een onafhankelijk adviseur. Maar zorg ook dat ze weten dat ze met vragen bij jou terecht kunnen. Dat versterkt het vertrouwen.

Tot slot: wijs medewerkers de weg naar inzicht

Wil je weten hoe je als HR-afdeling pensioen op een begrijpelijke manier uitlegt? En hoe je met beperkte middelen tóch zorgt voor structurele communicatie? Op onze website vindt je praktische informatie en kun je een e-paper downloaden.

Ondersteuning door Howden

Howden ondersteunt werkgevers bij het ontwikkelen en uitvoeren van een effectief communicatieplan. Daarbij houden we rekening met verschillen in generatie, kennisniveau en informatiebehoefte, zodat iedere medewerker op het juiste moment en via het juiste kanaal wordt bereikt. Ook bieden wij persoonlijke ondersteuning voor werknemers die richting hun pensioen gaan, bijvoorbeeld met informatiesessies of één-op-één-advies.

Zo zorgen we er samen voor dat pensioen geen ver-van-mijn-bed-show blijft, maar een logisch onderdeel wordt van duurzame inzetbaarheid en goed werkgeverschap.

Meer inspiratie over pensioen en communicatie? Bekijk ook onze partnerpagina op HR Praktijk: