Rol werkgever bij re-integratie loont
De arbeidsongeschiktheids- en verzuimvoorzieningen zijn de afgelopen twee decennia behoorlijk op de schop gegaan. Dit leidde tot meer eigenrisicodragers, wat een positieve ontwikkeling is, maar aan de andere kant ondersteunt dit duurzame re-integratie nog niet optimaal. Vereenvoudiging van het systeem kan dit verbeteren.
Tot 2004 was er de Wet Op Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO): een uitkering voor arbeidsongeschikten, zonder periodebeperking. Toen er rond 1990 zo’n één miljoen Nederlandse werknemers ziek waren volgde de legendarische woorden van toenmalig premier Ruud Lubbers: “Nederland is ziek.” Letterlijk en figuurlijk. Het stelsel was onbetaalbaar geworden voor de overheid en een groot deel van de last werd verschoven naar de werkgevers zelf. Was de loondoorbetaling eerst nog een jaar, inmiddels zitten we op een maximale termijn van twee jaar en is de WAO vervangen door de wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA).
Door het invoeren van de Wet uitbreiding loondoorbetalingsverplichting bij ziekte (WULZ) in 1996 - waardoor werkgevers plots het loon gedurende maximaal 52 weken moesten doorbetalen – werden werkgevers eigenlijk verplicht om met verzuimpreventie aan de slag te gaan. Met succes: cijfers van het CBS tonen aan dat het aantal uitkeringen ten opzichte van de grootte van de beroepsbevolking, zowel relatief als absoluut, stevig is afgenomen.
Complex stelsel
Eén en één is uiteindelijk nog steeds twee, dus we kunnen onomwonden stellen dat stelselwijzigingen een positieve invloed hebben gehad op het verzuimbeleid van bedrijven en daarmee op de mate van arbeidsongeschiktheid. Het huidige stelsel aan verzuim- en arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen kent nóg een kenmerk: het is complex. Zo zijn er aparte wetten voor verzuim (de WULZ), voor zieke flexwerkers die ziek uit dienst gaan (Ziektewet) en ook voor arbeidsongeschiktheid is er dus aparte wet- en regelgeving (de WIA). Verschillende wetgeving, allerlei uitvoerders.
Knelpunten duurzaam re-integratieproces
Naast een stevige administratieve last voor de werkgevers, betekent het complexe karakter van alle voorzieningen én de waaier aan uitvoerders ook dat een integraal beeld van problemen en oplossingen ontbreekt. Wat een duurzaam re-integratieproces behoorlijk in de weg kan zitten, zo erkent ook de door de Rijksoverheid opgezette werkgroep Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid in een rapport.
Voor de overheid blijft nog steeds de uitdaging bestaan om voorzieningen en uitvoerders nog verder op één lijn te krijgen. Zodat de overdracht van dossiers soepeler verloopt en de administratieve lasten voor werkgevers in ieder geval niet nog verder zullen stijgen de komende jaren.
