Dat is misschien niet eens zo verwonderlijk. Want er komt heel wat kijken bij een reorganisatie. Er zijn wetten & regels om mee rekening te houden. De personeelsgegevens dienen op orde te zijn. Net als de inrichting van de nieuwe organisatie. En dan zijn er emoties, heel veel emoties. We zijn tenslotte maar mensen.

Betrokken partijen

Over mensen gesproken, er zijn heel wat partijen betrokken bij een reorganisatie. Denk aan de bedrijfsleiding, afdelings- of teamleiders, OR of MR, vakbonden, HR, juristen, organisatieadviseurs, communicatie- en andere specialisten, en natuurlijk de medewerkers zelf. Het is dringen geblazen op het reorganisatietoneel, wat iedereen eist zijn deel.

Ik vergelijk het wel eens met het maken van een film (of toneelstuk). Daarbij is regie nodig. Iemand die de rollen verdeelt. Een regisseur die duidelijk maakt wat iedere partij moet doen. En op welk moment. Het begint met de hoofdrol, wie krijgt die toebedeelt? HR soms, nou nee. Ja, HR speelt wel een heel belangrijke rol bij reorganisaties, maar vooral in de uitvoering (en voorbereiding). Maar, het besluit om te reorganiseren komt van de directie. En die bepaalt ook het budget en het gewenste tijdpad. De directie kan dus ook bepalen om de reorganisatie meer tijd te geven of om er meer geld aan te besteden.

Rol HR

De hoofdrol is dus weggelegd voor de bedrijfsleiding. Die moet aan-geven waarom en hoe we gaan reorganiseren. HR kan daarbij adviseren over de mogelijkheden. Net als de OR of MR die advies uitbrengen.
HR bereidt voor (adviesaanvraag, sociaal plan), werkt uit in een stappenplan (bijvoorbeeld een routekaart) waarin de processen en tijdlijnen staan aangegeven. En HR ondersteunt bij de uitvoering van de processen (afspiegelen, selecteren) en de gesprekken.

Met de medezeggenschap en vakbonden wordt overleg gevoerd door de directie, met hulp en ondersteuning vanuit HR. De diverse specialisten worden geraadpleegd (juristen, communicatiedeskundigen etc.), liefst met betrokkenheid vanuit HR – want daar zit de kennis over mensen en processen. Zo heeft iedereen zijn deel en blaast zijn partij mee.

Regie

Maar wie regisseert het geheel? Wie houdt de boel bij elkaar? Anders gezegd: wie is de ‘productowner’ van de reorganisatie? Je zou snel denken aan HR. Dat zou kunnen, maar dan moet HR ook wel het mandaat hebben. Besluiten kunnen nemen over de verdere inrichting van het reorganisatieproces. En, samen met de bedrijfsleiding tijd- en geldgrenzen kunnen verleggen. Je zou enigszins ouderwets gedacht kunnen denken aan een stuurgroep of centrale projectgroep met als vaste leden: CEO, CFO en CHRO. Drie mensen op de regiestoel laten plaatsnemen is lastig, dus dan zou je toch denken aan HR in de ‘driver’s seat’. Alternatief kan zijn om een extern deskundige de regie te laten voeren, omdat ‘vreemde ogen vaak dwingen’ en vanwege de benodigde ervaringskennis.
Hoe dan ook, zonder regie kun je niet reorganiseren!