De coronapandemie heeft voor grote veranderingen gezorgd in de manier van werken, maar Nederlandse leidinggevenden verwachten dat het aanpassen aan het nieuwe normaal na de pandemie een grotere uitdaging zal vormen dan de noodgedwongen veranderingen aan het begin van de pandemie. De helft van de Nederlandse werknemers deelt deze zorgen.

Dat blijkt uit het grootschalige, wereldwijde onderzoek The Work Survey van ServiceNow. In dit onderzoek is gekeken naar de impact van COVID-19 op ons werk en de mogelijkheden om de manier waarop werknemers en bedrijven werken digitaal te verbeteren.

“De wereldwijde overstap naar digitaal werken laat zien hoe de toekomst van werken eruitziet,” zegt Bill McDermott, CEO van ServiceNow naar aanleiding van het onderzoek. “Digitale workflows zijn de manier om zaken gedaan te krijgen in de 21e eeuw. We zullen niet meer terugkeren naar de situatie voor COVID-19, de digitale transformatie zal juist versnellen. Nieuwe manieren van werken zullen de norm worden en we staan aan de vooravond van ongekende innovaties op het gebied van workflows en de werkplek.”

Persoonlijke veiligheid versus bedrijfscontinuïteit

Opvallend is dat 52% van de Nederlandse werknemers zich zorgen maakt dat hun werkgever bedrijfscontinuïteit belangrijker zal vinden dan een veilige terugkeer van personeel naar de werkplek. Nog opvallender is dat een hoger percentage van de leidinggevenden (58%) deze zorgen deelt. Dit percentage is aanzienlijk groter dan het Europese gemiddelde van 37%, terwijl het percentage Nederlandse werknemers gelijk is aan het Europese gemiddelde.

Ook is bijna de helft van de Nederlandse werknemers (46%) er niet van overtuigd dat hun organisatie alle noodzakelijke stappen zal nemen om een veilige terugkeer naar de werkplek te garanderen. Wederom ligt dit percentage onder executives hoger, op maar liefst 56%. Ter vergelijking, het Europese gemiddelde ligt hier op 32%.

De voor- en nadelen van noodgedwongen thuiswerken

Over één ding zijn alle leidinggevenden en vrijwel alle werknemers (96%) in Nederland het eens: het thuiswerken heeft ontegenzeglijk voordelen. Maar dat betekent niet dat er geen zorgen bestaan, zowel werknemers (78%) als leidinggevenden(90%) uiten hun zorgen:

• Leidinggevenden zijn vooral bezorgd over vertragingen in dienstverlening of productie (62%), terwijl werknemers zich vooral zorgen maken over een gebrek aan samenwerking tussen verschillende afdelingen (53%).
• Het grootste voordeel dat het noodgedwongen thuiswerken volgens leidinggevenden oplevert, is meer persoonlijke verantwoordelijkheid van werknemers (56%). Nederlandse werknemers noemen tijdsbesparing door het wegvallen van woon-werkverkeer als grootste voordeel (62%).

Ander opvallende uitkomsten:

• 94% van de leidinggevenden in Nederland is van mening dat de pandemie ervoor heeft gezorgd dat onze manier van werken is veranderd. Een iets lager percentage van de werknemers (87%) zegt dat COVID-19 ervoor heeft gezorgd dat hun organisatie betere manieren van werken heeft gecreëerd.
• Een grote meerderheid van zowel de leidinggevenden (94%) en werknemers (87%) geeft aan dat hun organisatie sneller nieuwe manieren van werken heeft geïmplementeerd dan vooraf voor mogelijk werd gehouden.
• 96% van de Nederlandse leidinggevenden verwacht dat veranderingen in bedrijfsvoering door corona zullen leiden tot kostenbesparing. Deze besparingen zouden volgens hen vooral geïnvesteerd moeten worden in het betreden van nieuwe markten (60%) en digitale transformatie (54%).

Aanpassen aan nieuwe normaal zal voor grotere uitdagingen zorgen

62% van de leidinggevenden en 50% van de werknemers in Nederland verwacht dat het aanpassen aan het nieuwe normaal met meer uitdagingen gepaard zal gaan dan de veranderingen die nodig waren aan het begin van de coronacrisis. Een extra complicerende factor hierbij is dat 84% van de leidinggevenden aangeeft dat er nog steeds offline workflows bestaan binnen hun bedrijf, zoals het goedkeuren van documenten, het rapporteren over veiligheidsincidenten en verzoeken om technologische ondersteuning. Er wordt wel vooruitgang geboekt, maar op dit moment heeft driekwart van de Nederlandse bedrijven nog geen volledig geïntegreerd systeem staan voor het beheren van digitale workflows.

Weinig vertrouwen in tweede snelle transformatie

De nieuwe systemen die zijn ontwikkeld en geïmplementeerd in reactie op de coronapandemie, hebben volgens 86% van de Nederlandse werknemers voor nieuwe en betere manieren van werk gezorgd. Toch lijken deze systemen kwetsbaar bij een volgende grote verandering, aangezien een groot deel van de leidinggevenden aangeeft dat ze niet verwachten dat belangrijke afdelingen (zoals IT, HR of Customer Service) binnen 30 dagen nieuwe workflows kunnen ontwikkelen en inzetten. Werknemers delen deze zorgen, daar heeft alleen een kleine meerderheid er vertrouwen in dat de IT-afdeling binnen de gestelde termijn veranderingen kan doorvoeren.

“Corona heeft ervoor gezorgd dat organisaties in heel Europa sneller veranderingen hebben doorgevoerd. En op een niveau dat we nog niet eerder hebben gezien en waarvan ik eerlijk gezegd niet had verwacht dat het mogelijk zou zijn,” zegt Michael Maas, VP Northern Europe bij ServiceNow. “Er wordt veel gesproken over het aanpassen aan het nieuwe normaal, maar de realiteit voor veel bedrijven is dat alleen de huidige situatie telt, met de continue veranderingen die daarbij komen kijken. De grote uitdaging voor Nederlandse en Europese organisaties is het vinden van een balans tussen bedrijfscontinuïteit en de persoonlijke behoeften van werknemers, en ervoor zorgen dat beide digitaal klaar zijn voor de veranderingen die er nog aan zullen komen. Het concentreren op het digitaliseren van werkzaamheden, waar ze ook uitgevoerd worden, zal een belangrijke factor vormen in het vinden van deze balans.”

Gevraagd naar de implicaties van de uitkomsten van het onderzoek, zegt futuroloog en auteur Tom Cheesewright: “Dit onderzoek komt uit op het moment dat veel organisaties starten met de overgang van de chaos uit de beginfase van COVID-19 naar het ontwikkelen van een nieuwe duurzame aanpak. Er zijn ongelooflijke resultaten behaald onder extreme druk en hybride technologieën hebben hun waarde bewezen. Maar er is nog steeds werk aan de winkel. Cultuur, werkprocessen en gedrag moeten onderdeel worden van de nieuwe technologische fundering, samen met een nieuw sociaal contract tussen werkgever en werknemer waarin op afstand werken een centrale plek inneemt.”