Ga langdurig zitten tegen: sta op tegen diabetes type 2
Hoog tijd om de alarmklok te luiden voor een stille pandemie: diabetes type 2. Bij 1,2 miljoen Nederlanders is het al vastgesteld, nog eens 1,1 miljoen mensen zitten in een voorstadium. En dat zijn lang niet allemaal ouderen. Hoe zitten, staan en bewegen van invloed zijn op het ontstaan en verloop van deze aandoening. En wat je als werkgever kan bijdragen aan het terugdringen van de risico’s.
Diabetes is voor een groot deel terug te draaien
De cijfers zijn ronduit verontrustend, vindt Giny Norder, bedrijfsarts bij Arbo Unie. “Elke week komen er 1000 diabetespatiënten bij. In vijftien jaar tijd is het aantal verdubbeld. De gemiddelde leeftijd waarop mensen de diagnose krijgen, zakt ook al jaren. Er wordt zelfs al reclame gemaakt voor diabetesproducten zoals bloedsuikermeters op de landelijke radio en tv. Zo wijdverbreid en ‘gewoon’ is het dus al, je schrikt je lam. Want het is een ernstige aandoening. Te hoge bloedsuikers zijn op ter mijn schadelijk voor het hart, de ogen, nieren. Diabetes verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, op verschillende soorten kanker zoals alvleesklier-, nier- en darmkanker, maar bijvoorbeeld ook op een depressie. Dat valt dus niet mee. En dat terwijl diabetes type 2 in de meeste gevallen te voorkomen is – of terug te draaien.”
De invloed van zitten
De belangrijkste boosdoener is overgewicht. “Daar kunnen we niet omheen”, zegt Giny. “Bij overgewicht neemt de gevoeligheid voor insuline af, waardoor het lichaam minder goed reageert om bloedsuikers tijdig af te breken. Maar ook veel en langdurig zitten is van invloed. In de eerste plaats omdat inactiviteit overgewicht in de hand werkt, maar ook omdat zitten net als overgewicht een negatief effect heeft op je insulinegevoeligheid. Volgens recent onderzoek in Maastricht verhoogt elk extra uur zitten op een dag – boven het normale aantal uren – het risico op diabetes type 2 met 22 procent. Staan is al beter: het lijkt erop dat er receptoren in je benen zitten die reageren op het gewicht dat ze dragen. Op zo’n manier dat ze helpen dit in balans te houden. Maar de beste remedie is bewegen – in combinatie met gezond eten.”
Wat doet een gezondere leefstijl met diabetes type 2?
- Het mooie is dat diabetes type 2 in veel gevallen omkeerbaar is. Je kunt er zo ver van herstellen dat je geen verhoogde risico’s meer loopt op andere aandoeningen (zoals hart- en vaatziekten en kanker).
- Een paar kilo afvallen verkleint al de ernst van diabetes en kan bijvoorbeeld maken dat je minder medicatie nodig hebt.
Wat kun je zelf doen?
Onderbreek langdurig zitten. Onderzoek maakt steeds duidelijker dat de negatieve gevolgen van veel en lang zitten, zoals dus ook een afname van de insulinegevoeligheid, bijna niet meer te compenseren zijn. Sta dus op tegen diabetes, liefst elk uur minstens 10 minuten.
- Let op je voeding. Weet dat leefstijl dé bepalende factor is en kijk waar je kunt veranderen. Stel voor jezelf concrete, haalbare doelen, begin klein en voer je doelen stap voor stap op.
- Probeer minimaal de beweegrichtlijnen te halen die gelden voor volwassenen: 2,5 uur per week matig intensief bewegen en 2 keer per week bot- en spierversterkende activiteiten (denk aan krachttraining en activiteiten waarbij het lichaam met het eigen gewicht wordt belast, zoals springen, traplopen, wandelen, hardlopen en dansen.
- Wandel veel. Wil je afvallen, dan kan het ook helpen om dit met een rugzak te doen.
- Lukt het je onvoldoende op eigen kracht je leefstijl aan te passen, dan is GLI (gecombineerde leefstijlinterventie) een interessante optie. Dit is een compleet leefstijlprogramma dat – met een doorverwijzing van de huisarts – gratis wordt aangeboden aan iedereen met een BMI van 30+ of van 25+ in combinatie met andere aandoeningen.
Hoe behoed je je medewerkers voor diabetes type 2?
- Zorg voor een gezonde werkomgeving waar je medewerkers waar ze in de gelegenheid zijn om regelmatig pauzes te nemen om te bewegen. Denk bijvoorbeeld in een kantooromgeving aan zit-stabureaus of bureaufietsen. Aandacht voor beweging en gezond werken maakt je ook aantrekkelijker als werkgever – steeds meer sollicitanten selecteren hierop.
- Ga het gesprek aan met je medewerkers over werkstress – werkstress verhoogt de neiging om veel te eten, en dan ook nog vooral vetten en suikers.
- Weet dat ook je arbodienstverlener een rol kan spelen. Arbo Unie kan bijvoorbeeld helpen bij het inrichten van gezonde werkplekken en het formuleren van beleid rondom vitaliteit. En onze vitaliteitscoaches gaan graag met individuele medewerkers aan de slag.
Meer weten?
Wil je meer informatie over hoe Arbo Unie jouw organisatie en je medewerkers kan ondersteunen bij het voorkomen en terugdringen van diabetes type 2? Neem dan contact op met Giny Norder, giny.norder@arbounie.nl.
