Een grote meerderheid van Nederlandse werknemers voelt onvoldoende grip op hun eigen inzetbaarheid en loopbaan - hoewel 69% aangeeft dit belangrijk te vinden. Slechts 29% scoort goed op 'persoonlijk leiderschap' of eigen regie zo blijkt uit de DIX-benchmark 2022–2025 van Berenschot/TNO/NPDI/Johan.nl.
Het gebrek aan eigen regie is zorgwekkend, omdat dit een cruciale voorspeller is van duurzame inzetbaarheid op lange termijn aldus de onderzoekers.

Mentale vermoeidheid stijgt verder

Op het gebied van gezondheid schetsen de onderzoekers een verslechterend beeld:

  • 31% van de respondenten voelt zich uitgeput door werk – een duidelijke toename ten opzichte van eerdere jaren.
  • Slechts 36% scoort positief op veerkracht, wat wijst op beperkte herstelcapaciteit en moeite met tegenslag.

Veerkracht, eigen regie en coachend leiderschap gelden als sleutelcomponenten voor duurzame inzetbaarheid. Het lage niveau hiervan maakt veel medewerkers kwetsbaar in het werk en in een arbeidsmarkt die steeds sneller verandert.

Kennis en vaardigheden vormen stevig fundament

Er is ook goed nieuws: Nederlandse werkenden scoren relatief hoog op kennis en vaardigheden (74%). Dat biedt een robuuste basis voor inzetbaarheid op de langere termijn. Toch is deze basis niet genoeg: beperkte mentale veerkracht en een lage mate van eigen regie belemmeren de mogelijkheid om zich duurzaam te blijven ontwikkelen.

Grote verschillen tussen groepen en sectoren

In de analyse komen duidelijke verschillen naar voren tussen leeftijdsgroepen, opleidingsniveaus en sectoren. Zo scoren jongeren, praktisch opgeleiden en werkenden in zorg, onderwijs en horeca relatief laag op meerdere thema’s. Werkplezier, werk-privébalans en werkbetrokkenheid vertonen grote variatie. Waar sommige groepen voldoende scoren, ervaren anderen structureel hoge druk en weinig ruimte voor herstel.

Meer ondersteuning nodig

Uit de analyse blijkt dat er met name meer ondersteuning nodig is op hoe mensen hun inzetbaarheid kunnen vergroten. Veel medewerkers willen namelijk graag werken aan hun inzetbaarheid, maar weten vaak niet goed hoe ze dat moeten doen.

“We zien een duidelijk gat tussen wat mensen belangrijk vinden en wat ze daadwerkelijk doen om inzetbaar te blijven. Zonder betere ondersteuning blijft dat gat bestaan,” zegt Prof. Dr. Annet de Lange, Hoogleraar Duurzame Inzetbaarheid op de arbeidsmarkt.

Relatief kleine, structurele ingrepen – zoals meer onderlinge ondersteuning van collega’s en leidinggevenden in het werk, of laagdrempelig aanbod van trainingen – kunnen medewerkers helpen. Ook is het belangrijk dat organisaties aandacht besteden aan de ontwikkeling en welzijn van medewerkers, hen meenemen in toekomstige veranderingen en betrekken bij innovaties (zoals AI).

We zien een duidelijk gat tussen wat mensen belangrijk vinden en wat ze daadwerkelijk doen om inzetbaar te blijven

Aanbevelingen voor organisaties

Op basis van de benchmark doen de onderzoekers zeven concrete aanbevelingen, waaronder:

  • Versterk eigen regie op ontwikkeling en inzetbaarheid;
  • Heb aandacht voor mentale vermoeidheid en fysieke belasting;
  • Heb aandacht voor de werk-privébalans;
  • Zorg voor een doelgroepbenadering met gerichte interventies;
  • Richt je op een sectorale aanpak van thema’s met grote variatie, zoals werkplezier en werk privébalans, met aandacht voor maatwerk.

DIX-benchmark 2022–2025

LEES OOK:

Je weet dat duurzame inzetbaarheid belangrijk is, maar hoe maak je het concreet? In deze training ontwikkel je een helder en haalbaar inzetbaarheidsbeleid. Met praktische handvatten, feedback en begeleiding ontwikkel je een aanpak die past bij jouw organisatie. Je leert je hoe je draagvlak kunt creëren en het beleid succesvol kunt implementeren.