Verder toont het rapport in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat de algemene gezondheid van werkenden iets afneemt en het werkgerelateerde verzuim stijgt. Psychosociale arbeidsomstandigheden, zoals werkdruk en ongewenste omgangsvormen, lijken een grote rol te spelen in de kostenstijging. De Arbobalans verschijnt eens in de vier jaar en geeft inzicht in de kwaliteit van werk en werkgerelateerde gezondheid in Nederland. Deze editie kijkt naar de periode 2015 tot 2023.
Langdurig beeldschermwerk
Vergeleken met 2015 is in 2023 bij zowel werknemers als bij zzp’ers het aandeel met fysiek belastend werk enkele procenten afgenomen, naar circa 38 procent. Daarnaast is er bij werknemers een licht dalende trend in stressvol werk – de combinatie van hoge taakeisen en lage autonomie – naar 15 procent in 2023. Tegelijkertijd stijgt het aandeel werkenden met langdurig beeldschermwerk (zes uur of meer per dag) iets. Bij werknemers groeide dit van 37 procent in 2015 naar 44 procent in 2023, en bij zzp’ers van 23 procent in 2015 naar 28 procent in 2023.
Veel verzuim
Steeds meer werknemers melden zich ziek. In 2023 werd door 51 procent van de werknemers verzuimd, terwijl dit in 2015 nog 45 procent was. Ook is het aantal verzuimdagen onder werknemers gestegen van gemiddeld zeven dagen in 2015 naar 8,2 in 2023. Vooral in de sectoren gezondheidszorg, ICT en onderwijs komt ziekteverzuim vaker voor. In elk van deze sectoren heeft bijna 60 procent van de werknemers in 2023 verzuimd. Rond een derde daarvan geeft aan dat hun verzuim (deels) door het werk kwam.
Hoe zorg je ervoor dat jouw stem als HR-professional telt in besluitvormingsprocessen? In deze masterclass leer je niet alleen strategieën om invloed uit te oefenen, maar ontdek je ook hoe je met slimme, doordachte interventies betere resultaten boekt. Door effectief te handelen in de politieke dynamiek van je organisatie, versterk je jouw rol als strategische partner en weet je jouw HR-expertise.
Hogere lonen, meer werknemers, langer ziek
De kosten voor werkgevers van loondoorbetaling door (deels) werkgerelateerd ziekteverzuim zijn gestegen van 5,1 miljard euro in 2015 naar 8,3 miljard euro in 2023. Dit komt grotendeels door hogere lonen, meer werknemers en langere ziekteperiodes. Meer dan de helft (4,9 miljard euro) van de kosten in 2023 zijn toe te wijzen aan verzuim door psychosociale arbeidsbelasting zoals werkdruk en ongewenste omgangsvormen. Als mensen zich ziek melden door psychische klachten, overspannenheid of een burn-out, blijven ze namelijk gemiddeld het langst thuis: zo’n 63 werkdagen. In 75 procent van de gevallen geven de werknemers aan dat dit (deels) door het werk komt.
Ervaren gezondheid afgenomen
In 2023 ervaarde 21 procent van de werknemers en 17 procent van de zzp’ers een minder goede gezondheid, vergeleken met respectievelijk 17 procent en 16 procent in 2015. Daarnaast zijn bij werknemers burn-outklachten toegenomen van 13 procent in 2015 naar 19 procent in 2023. Zzp’ers rapporteren over het algemeen een betere gezondheid en minder burn-outklachten dan werknemers. Wel zijn de burn-outklachten onder zzp’ers tussen 2015 en 2023 gestegen van 7 naar 11 procent. Vooral de sectoren gezondheidszorg, industrie, onderwijs, zakelijke dienstverlening, openbaar bestuur en ICT kennen relatief veel werknemers die een verminderde gezondheid ervaren.
Het percentage werknemers met chronische aandoeningen is al jaren ongeveer 36 procent. In 2023 geeft 6 procent aan dat zo’n aandoening hoofdzakelijk en 16 procent deels een gevolg is van het werk.
Lees meer over de ontwikkelingen rond zzp’ers: Verschuiving op arbeidsmarkt sinds handhaving zzp-wetgeving en Zzp-wet: werkgevers schalen af of juist op
