Vier op de tien organisaties in Nederland zijn niet bezig met diversiteit en inclusie zo blijkt uit onderzoek van adviesbureau Berenschot. Hoogleraar Annet de Lange vindt dat zorgwekkend. Ze raadt organisaties aan om skills-based werken te verankeren in de organisatie en zo de openstaande vacatures te vullen met diverse doelgroepen.

Het HR-Trendonderzoek van Berenschot openbaarde ook dat diversiteit en inclusie niet in de top tien staan van HR-professionals. Het thema is zelfs gezakt van de elfde naar de twaalfde plek.

“Gezien de krapte op de arbeidsmarkt en alle onvervulde vacatures zou dit een hot topic moeten zijn, dat je in de top tien verwacht”, aldus De Lange, die naast bijzonder hoogleraar ook senior managing consultant bij Berenschot is.

Gebrek aan strategische verankering

Het onderzoek leverde wat haar betreft ook positief nieuws op: 58 procent van de HR-professionals geeft aan structureel en actief bezig te zijn met diversiteit en inclusie, waarbij de focus voornamelijk ligt op werving en selectie. En voor 61 procent is intrinsieke motivatie de belangrijkste drijfveer om ermee aan de slag te gaan. Een veel hoger percentage dan bij elk ander HR-thema.

Blijkbaar hebben veel HR-professionals geen handelingsperspectief

Waarom diversiteit en inclusie dan toch onderaan de prioriteitenlijst bungelt, verklaart zij deels door een gebrek aan ‘strategische verankering’. “Blijkbaar hebben die HR-professionals geen handelingsperspectief. Men wil wel, maar tegelijkertijd heerst de waan van de dag. Met vaste rituelen, zoals functiehuizen waarin alle functies met taken en verantwoordelijkheden worden omschreven. Als je een niet diverse groep aan medewerkers hebt, verander je dat niet zomaar naar een diverse groep. Het aanpassen van bestaand beleid én procedures voor werving en selectie betekent dat je echt rigoureus anders moet gaan denken en organiseren. Veel organisaties hebben daar moeite mee.”

Hoe zorg je ervoor dat mensen zich blijven ontwikkelen in en door hun werk? Skills-based HRM geeft daar een antwoord op. Deze training geeft jou als HR-professional handvatten om talenten en vaardigheden van mensen in en toe te passen in beleid en praktijk. Je maakt kennis met digitale tools zoals online matchingstools en het Skillspaspoort en je ontdekt hoe je duurzame inzetbaarheid echt vormgeef

Geen soft verhaal

Soms komt D&I ook over als een soft verhaal, merkt zij. “Wat het natuurlijk niet is, want we hebben in tijden van arbeidskrapte alle mensen en talenten hard nodig. Ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, lager opgeleiden, migranten en statushouders.”

De beladen term ‘diversiteit en inclusie’ hoeft niet eens gebruikt te worden. Skills-based organiseren en werven heet het dan

Het werk anders organiseren, niet meer vanuit functies maar op basis van talenten en vaardigheden, adviseert zij. En dan hoeft de in sommige organisaties beladen term ‘diversiteit en inclusie’ niet eens gebruikt te worden. Skills-based organiseren en werven, heet het dan. Vacatures worden vervuld en diversiteit is daar een automatisch gevolg van. Voor inclusie moet nog wat meer gebeuren, daar is na de instroom volgens De Lange daadwerkelijk ‘inclusief beleid’ voor nodig.

Voorbeelden: beroepentuin, Doeners-Academie, Reskilling Brainport

Ze heeft een aantal treffende voorbeelden van skills-based organiseren en werven. Zoals ‘de beroepentuin’ in Rotterdam waarin het MKB en ROC’s samenwerken om mensen snel om te scholen naar technische beroepen. En er is de Doeners-Academie in Breda. Hier ontwikkelen kandidaten hun vaardigheden al werkend en wordt een volgorde gehanteerd die De Lange graag ziet: na een intakegesprek worden eerst de vaardigheden van de kandidaat in kaart gebracht en een werknemersprofiel opgesteld. Vervolgens wordt er een match met een functie gezocht. Net andersom dan gebruikelijk dus. “Dit gaat ook voorbij het diplomadenken, skills komen op de eerste plaats.”

Steeds meer partijen zetten AI in om voor skills een match te maken

Ook het project Reskilling Brainport rond Eindhoven hanteert die werkwijze: werkgevers onderzoeken wat de krapteberoepen zijn, maken skillsprofielen van functies en de skills van een kandidaat worden daaraan gematcht.

Digitale kansen en oplossingen

Dan zijn er nog de digitale kansen en oplossingen waar De lange ‘heel enthousiast’ van wordt. “Steeds meer partijen zetten bijvoorbeeld AI in om voor skills een match te maken. Je krijgt daarbij ook advies. Voor organisaties die niet weten hoe te starten met skills-based werven, is dit heel handig.”

Een UWV-adviseur of een arbeidsdeskundige inschakelen is een andere tip voor organisaties die niet weten waar te beginnen. Het UWV heeft ook een handig dashboard met skills ontwikkeld in één taal, dus geen verschillende termen voor dezelfde competenties en vaardigheden. ”Je kunt dan als organisatie kijken welk type functie je in huis hebt en hoe het UWV dat in skills omschrijft.”

Systemische en culturele drempels

Ze spreekt van systemische (een functiehuis) en culturele (vooroordelen over bepaalde doelgroepen) drempels in een organisatie die het skills-based werken kunnen belemmeren. “En eenmaal de drempel voorbij, wordt het pas echt leuk, dan kun je gaan matchen.”

Om culturele muren te slechten is ‘een veranderaanpak’ nodig. “Dat moet integraal worden aangevlogen. Werkgevers die dat doen komen met mooie narratieven vanuit verschillende niveaus binnen de organisatie. Je moet ook nieuwe rituelen bouwen en andere gedragsregels opstellen.”

Inclusief leiderschap

En leiders moeten het goede voorbeeld geven. De Lange noemt het ontbreken van inclusief leiderschap als een van de belemmeringen voor diversiteit en inclusie.

“Het begint in de top van de organisatie. Als daar de overtuiging ontbreekt en het niet vanuit een missie, visie of kernwaardes wordt omarmd, blijft het meestal hangen in losse initiatieven zonder doel. Het wordt niet strategisch verankerd, zonder meetlat wordt er ook niet op gestuurd.”

Met zulke KPI’s help je diversiteit en inclusie strategisch te verankeren, met hobbyisme gaat het niet van de grond komen

Het meetbaar maken van relevante variabelen als man-vrouwverschillen, culturele achtergronden en opleiding gebeurt sowieso te weinig volgens haar.

“Met zulke KPI’s help je diversiteit en inclusie strategisch te verankeren, met hobbyisme gaat het niet van de grond komen.”

Multinationals gevoelig voor Trump

De politieke wind vanuit met name de Amerikaanse regering, die niets op heeft met diversiteit en inclusie, speelt volgens Annet de Lange ook mee in de afnemende aandacht voor het onderwerp in organisaties. “Vooral multinationals zijn daar gevoelig voor. En wetenschappelijke afdelingen worden in Amerika gesloten, waardoor minder kennis zichtbaar wordt.”

Er zijn ook organisaties die D&I inmiddels in hun DNA hebben zitten. “ING is het zelfs gaan intensiveren, ondanks de opstelling van Trump. Dat vind ik heel mooi. Zo’n tegengeluid is nu noodzakelijk.”

LEES OOK: