Wet Transparante en Voorspelbare Arbeidsvoorwaarden: uitspraak nevenwerkzaamhedenverbod
In de Wet Transparante en Voorspelbare Arbeidsvoorwaarden, die haar eerste verjaardag viert, is bepaald dat een verbod op het verrichten van nevenwerkzaamheden niet is toegestaan, tenzij hiervoor een objectieve rechtvaardiging bestaat. Na bijna één jaar Wet TVA is er onlangs slechts een zaak aangespannen. In betreffende zaak vorderde werknemer, werkzaam bij een gemeente, een nevenwerkzaamhedenbeding nietig/ongeldig te verklaren.
Het wetsartikel zoals dat vanaf 1 augustus 2022 geldt, luidt als volgt:
Artikel 7:653a BW
1. Een beding waarbij de werkgever verbiedt of beperkt dat de werknemer voor anderen arbeid verricht buiten de tijdstippen waarop de arbeid moet worden verricht bij die werkgever, is nietig, tenzij dit beding kan worden gerechtvaardigd op grond van een objectieve reden.
(...)
In de Europese richtlijn waar voornoemd artikel op gebaseerd is wordt een aantal voorbeelden genoemd van situaties waarin de werkgever zich kan beroepen op een verbod om de werknemer voor een andere arbeid te laten verrichten (de zogenoemde "objectieve rechtvaardigingsgronden"):
- gezondheid en veiligheid (bijv. bij overschrijding van de Arbeidstijdenwet);
- de bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie;
- de integriteit van overheidsdiensten; of
- het vermijden van belangenconflicten.
Na bijna één jaar Wet TVA is de oogst rechtspraak over nevenwerkzaamheden zeer schraal. Maar onlangs verscheen er eentje. In betreffende zaak vorderde werknemer, werkzaam bij een gemeente, een nevenwerkzaamhedenbeding nietig/ongeldig te verklaren. De rechter wees die vordering af en overwoog dat de gemeente voldoende had gemotiveerd en aangetoond dat sprake is van een objectieve rechtvaardigingsgrond om [werknemer] te verbieden zijn nevenwerkzaamheden te verrichten binnen de gemeente.
Integriteit van overheidsdiensten
De gemeente heeft er volgens de rechter terecht op gewezen dat de door haar genoemde integriteit van overheidsdiensten een objectieve rechtvaardigingsgrond kan opleveren als bedoeld in artikel 7:653a lid 1 BW en de Richtlijn transparante arbeidsvoorwaarden. Die integriteit van overheidsdiensten is immers met name genoemd in artikel 9 lid 1 van de Richtlijn als objectieve redenen om bepaalde nevenwerkzaamheden te beperken. Ook in de wetsgeschiedenis van artikel 7:653a BW is integriteit van overheidsdiensten genoemd als objectieve reden om nevenwerkzaamheden te verbieden.
Daarbij komt dat het een feit van algemene bekendheid is dat de maatschappelijke ontwikkelingen meebrengen dat steeds hogere eisen worden gesteld aan integriteit en het voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling, met name bij instellingen die zich bezighouden met publieke taken, zoals een gemeente.
Het nevenwerkzaamhedenbeding blijft dus in stand!
