Innovaties gaan snel, dus investeringen moeten snel terugverdiend kunnen worden. Daarbij hebben zowel klanten als medewerkers tijd nodig om te wennen aan de omgang met robots. En dan zijn mensen nog altijd zoveel intelligenter. Toch zullen grote groepen medewerkers de komende jaren weer naar school moeten. Misschien tot hun eigen verbazing.

Automatiseren van de automatisering

“Ik vraag me af of ook IT- werkgevers, waaronder de overheid, zich dat voldoende realiseren,” zegt Jeroen Geerdes, manager Programma & Projectmanagement bij Spir-it, de ICT-afdeling van de Rechtspraak. Hij spreekt van het automatiseren van de automatisering. Door nieuwe technologie zoals Cloud-toepassingen zijn er binnen de IT op termijn minder IT’ers nodig. Waar nu nog bijvoorbeeld tien IT- beheerders nodig zijn, zijn dat er door het gebruik van ‘geautomatiseerde bouwblokken’ straks nog maar drie. Deze ontwikkeling is mogelijk nog sterker te zien bij de applicatieontwikkeling. Daarvoor geldt bovendien dat deze nieuwe vaardigheden vergt zoals het zogenaamde object oriented werken. Geerdes: “Die blijken voor oudere generaties IT-medewerkers moeilijk aan te leren. Als bijscholen geen oplossing biedt, is omscholen het alternatief. Op de lange termijn ondermijnen IT’ers die deze innovaties doorvoeren, hun eigen werkgelegenheid.” Deze ontwikkeling speelt in principe bij alle ICT-gedreven organisaties.

Voortdurend omscholen

In hun onderlinge concurrentiestrijd streven bedrijven voortdurend naar het verbeteren van de efficiency en het verhogen van de productiviteit. Daarnaast staan in veel sectoren de marges al langer onder druk. Tegen die achtergrond innoveert de Zeeuwse afvalverwerker Indaver continu, zoals onlangs in een nieuwe vergistingsinstallatie. Die leidt echter niet tot minder banen. “Automatiseren maakt bij ons vooral dat het werk verandert. Daarom scholen wij onze medewerkers voortdurend bij en om,” zegt Niels van Bakergem, HR-beleidsmedewerker bij Indaver. Maar wat als de zelfsturende vrachtwagen straks daadwerkelijk op de markt komt? Het bedrijf heeft namelijk ook zo’n twintig vuilniswagens in gebruik. Dan zullen bepaalde functies wellicht verdwijnen, denkt Van Bakergem. “Maar ook zelfsturende vrachtwagens moeten bediend en onderhouden worden. Dus of er netto banen zullen verdwijnen, is niet gezegd.”