De helft van de Nederlandse mkb-medewerkers heeft last van een zekere mate van burn-out sinds ze zijn overgestapt op werken vanuit huis. Zo blijkt uit onderzoek van vergelijkingssite Capterra onder 882 werkenden uit het Nederlandse mkb in de maand januari 2021. Iets meer dan een kwart (27%) van de thuiswerkers zegt dat het om een lichte burn-out gaat, het andere kwart (23%) geeft aan dat het een matige tot zware burnout is. Vooral jongere werknemers tussen de 18 tot 25 jaar hebben aan vitaliteit verloren.

Gebrek aan scheiding tussen werk en privé

De oorzaak van een burn-out is vaak stress. 36% van de ondervraagde werknemers voelt zich dan ook meer gestrest sinds ze zijn overgestapt op thuiswerken. Dat komt onder andere door een te hoge werkdruk (25% ervaart stress door werkdruk) of de angst om hun baan te verliezen (29%), maar het komt vooral door het gebrek aan scheiding tussen werk en privéleven (58% van de thuiswerkers noemt dit als bron van stress). Het werk neemt steeds meer plek in in de privésfeer en vermengt zich steeds meer met momenten van ontspanning en rust. Hierdoor zakt de productie van stresshormonen nooit geheel en ontstaat het gevoel altijd ‘aan’ te staan.

Dat werknemers altijd aan staan blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat 69% van de ondervraagde thuiswerkers soms of vaak overuren maakt, 64% beantwoordt werkgerelateerde berichten ook meteen buiten werktijd. Ook in het weekend beantwoordt 51% soms of vaak nog hun werkmail. Toen er op kantoor werd gewerkt gebeurde dit ook al, maar in mindere mate dan nu, blijkt uit het onderzoek.

Werkgevers schieten tekort in hun zorgplicht

Thuiswerken komt dus met nieuwe soorten fysieke en psychosociale arbeidsbelasting. Voor de werkgever bestaat een wettelijke verplichting om voor een veilige en gezonde werkomgeving te zorgen (de zorgplicht vanuit de Arbowet). Deze zorgplicht geldt ook voor thuiswerkers en houdt in dat werkgevers verplicht zijn zowel de fysieke als mentale risico’s die gepaard gaan met thuiswerken te inventariseren en hier actief beleid tegen te voeren en medewerkers te instrueren. Daarin schieten veel mkb-organisatie nu echter tekort.
37% van de ondervraagde thuiswerkers heeft hun mentale gezondheid namelijk nog nooit met hun manager besproken sinds het begin van de coronapandemie. 27% heeft het besproken als onderdeel van een groep (door een online vragenlijst in te vullen bijvoorbeeld) en 26% heeft het persoonlijk met een leidinggevende besproken. 57% van de thuiswerkers heeft ook geen voorlichting ontvangen over hoe ze hun mentale gezondheid kunnen beschermen sinds ze thuiswerken.

Daarnaast heeft slechts 28% van de ondervraagde mkb-thuiswerkers instructies ontvangen over hoe zij hun thuiswerkplek ergonomisch kunnen inrichten, met een beeldscherm, toetsenbord, tafel en stoel op de goede hoogte en positie. 34% heeft wel instructies ontvangen over het nemen van pauzes tijdens beeldschermwerk, maar meer dan een derde (39%) heeft helemaal geen voorlichting ontvangen.

Thuiswerker ook zelf verantwoordelijk voor verbeteren eigen werkgewoonten

Het is echter ook de verantwoordelijkheid van de werknemer om zich in te zetten voor zijn eigen gezondheid en de instructies van de werkgever op te volgen. Uit ons onderzoek blijkt dat er nog veel ruimte is voor verbetering in werkgewoonten vanuit de thuiswerker zelf. Zo maakt slechts 27% van de respondenten normaal gesproken een dagplanning en legt 31% zijn computer ook echt weg en doet hem uit na het werk. Slecht 38% houdt de werkplek gescheiden van de plek waarin men ontspanning zoekt. Bijna de helft (48%) gaat wel even van de werkplek weg als er een pauze wordt genomen om zowel het lichaam als de geest even afstand te gunnen van het werk. Nu de normale structuur van het leven door Covid-19 ontwricht is, helpt het om thuis en in je werk in ieder geval wél een bepaalde mate van structuur aan te houden. Ook is er weinig animo voor virtuele sociale activiteiten, de meeste mensen (78%) doen niet (meer) mee, terwijl sociale contacten juist goed voor de gezondheid zijn en de energie opladen. Dankzij het thuiswerken is er wellicht aan fysieke vrijheid gewonnen, maar daarvoor in de plaats is er aan geestelijke vrijheid ingeboet. Dat maakt grote groepen werknemers kwetsbaar. Daarom is het extra belangrijk de signalen van een te grote arbeidsbelasting te herkennen en maatregelen te nemen om verzuim te vermijden.

Wist je dat: Een werknemer met een burn-out ben je gemiddeld 290 dagen kwijt. Eén verzuimdag kost gemiddeld 250 euro. De gemiddelde kosten van een hersteltraject van 9 maanden liggen dus rond de 72.000 euro.