Logo
  • Nieuws
  • 23 juni 2008
  • Lianne Bouman

Tips voor een veilige werkplek

Wist u dat er in de Europese Unie jaarlijks elke 4,5 seconde een werknemer slachtoffer van een ongeluk op zijn werk wordt, waardoor hij minimaal drie dagen niet kan werken? In totaal betekent dat 146 miljoen verloren werkdagen. Reden te meer om voor een veilige werkplek te zorgen. Hoe kunt u dit het beste aanpakken?

Beeld Tips voor een veilige werkplek

Van een veilige werkplek profiteert zowel de werknemer als de werkgever. U voorkomt financiele risico’s en bouwt een goed arbeidsmarktimago op. De werknemer zit bovendien lekker in zijn vel, want hij is trots op zijn baas die zo goed voor hem zorgt. Het grote aantal ongevallen en sterfgevallen zijn voor de Europese Commissie reden om met de Europese campagne ‘Een Gezonde Werkplek’ aandacht te vragen voor veilig en gezond werken. Het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk wil in 2008 en 2009 een geïntegreerde aanpak van risico-inventarisatie en -evaluatie bevorderen. Het agentschap stelt daarvoor een vijfstappenplan voor. Risicoanalyses naar de veiligheid van een werkplek is de eerste stap.

 

Geïntegreerde aanpak

De geïntegreerde aanpak moet rekening houden met de verschillende stappen van risicobeoordelingen, de behoeften van individuele werkgevers en met wijzigingen/aanpassingen op de werkplek. Om de effectieve preventie van gevaren te vergroten wil het Europees Agentschap dat werknemers bij het proces worden betrokken.

Ongevallen vinden in alle economische sectoren plaats en vormen vooral een acuut probleem in ondernemingen met minder dan 50 werknemers. Glij-, struikel- en valpartijen veroorzaken de meeste ongelukken; gevolgd door het manueel hanteren van lasten, contacten met schuivende of vallende objecten en transportongevallen. Vallen van hoogten en ongelukken met voertuigen hebben vaak een dodelijke afloop.

 

Gevaar loert vooral bij mkb

Het Europese Agentschap constateert dat vooral onder de midden- en kleinbedrijven weinig bewustzijn is voor de vereisten en wijze van uitvoering van een risicobeoordeling. Het onderzoek van het Agentschap wijst uit dat het mkb:

- een risicobeoordeling te vaak als een eenmalige project ziet waaraan geen gevolg wordt gegeven;

- risico's niet als geheel analyseert en evalueert, waardoor maatregelen niet effectief zijn;

- gedurende de uitvoering van oppervlakkige risicobeoordelingen vooral let op duidelijke en directe risico's;

- geen aandacht besteedt aan risico-effecten die op de lange termijn optreden;

- minimaal de psychosociale risico's en organisatorische factoren op het werk analyseert;

- weinig tijd en aandacht besteedt aan de doeltreffendheid van de getroffen maatregelen.

 

Ken uw risico’s

Een risico inventarisatie & evaluatie (RI&E) omvat twee zaken: een lijst met alle risico’s in uw bedrijf en een plan voor het oplossen van de risico’s. Met de lijst en de oplossingen kunt u de risico’s voor uw personeel en uw bedrijf terugdringen. En dus ook het financiële risico. Met alleen een lijst en een plan bent u er nog niet. Het is zaak de vinger aan de pols te houden. Regelmatig evalueren en aan de hand van de evaluatie aanpassingen invoeren is bittere noodzaak. Een RI&E is al sinds 1 januari 1994 verplicht voor bijna alle ondernemers, uitgezonderd zzp’ers. Het plan van aanpak is een verplicht onderdeel van de RI&E. Sinds 1 november 1999 geldt de nieuwe Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet 1998). De verplichting om een RI&E uit te voeren, inclusief plan van aanpak, is in de wet duidelijk beschreven

 

Aansprakelijkheid

U bent als werkgever verplicht het werk zo te organiseren dat er geen nadelige effecten van uitgaan voor de veiligheid en gezondheid van uw werknemers. Dat is het uitgangspunt van de huidige Arbeidsomstandighedenwet. Deze plicht wordt de zorgplicht van de werkgever genoemd. Hieruit vloeien voor u veel verschillende plichten en verantwoordelijkheden voort. De verantwoordelijkheid van de werkgever is vastgelegd in een groot aantal wettelijke bepalingen en aanwijzingen.

 

In het verlengde van de risico’s die uw werknemers kunnen lopen als u geen maatregelen treft, liggen de financiële risico’s die u kunnen treffen. Ze kunnen zelfs de continuïteit van uw onderneming in gevaar brengen. Als een werknemer psychische (bijvoorbeeld door pesten of geweld) of lichamelijke schade (bijvoorbeeld invaliditeit) oploopt gedurende de uitoefening van zijn dienstbetrekking, kan hij zijn werkgever hiervoor aansprakelijk stellen. Dit kan leiden tot schadevergoeding.

 

Ongevalsmelding

Werkgevers zijn verplicht ernstige arbeidsongevallen direct te melden bij de Arbeidsinspectie. Daarbij gaat het om een ongeval dat bij of als gevolg van werkzaamheden plaatsvindt. Ongevallen die gebeuren op weg naar of van het werk zijn geen arbeidsongevallen. Er is sprake van een ernstig ongeval als iemand aan de gevolgen van het ongeval overlijdt of ernstig lichamelijk of geestelijk letsel oploopt. Een slachtoffer heeft ernstig letsel opgelopen als hij of zij binnen 24 uur na het ongeval ter behandeling of observatie in het ziekenhuis wordt opgenomen. Van ernstig letsel wordt ook gesproken als de schade aan de gezondheid (vermoedelijk) van blijvende aard is, dus bijvoorbeeld bij grote of kleinere amputaties, blindheid, blijvende gehoorschade, ernstige trauma’s en dergelijken.

 

Ernstige ongevallen moet u zo snel mogelijk telefonisch aan de Arbeidsinspectie melden en vervolgens schriftelijk bevestigen. Elke melding wordt onderzocht. De Arbeidsinspectie streeft er naar het onderzoek binnen 12 weken afgerond te hebben. Ook het slachtoffer wordt - als dat mogelijk is - gehoord. Dan is ook duidelijk of er overtredingen zijn begaan, waarvoor u eventueel boete moet betalen. Als er strafbare feiten zijn gepleegd kan de officier van justitie worden ingeschakeld.

 

LET OP: Het niet melden van een ernstig ongeval wordt in de wet aangemerkt als een ernstige overtreding. Een werkgever staat in dat geval een serieuze boete te wachten als de Arbeidsinspectie er achter komt.

 

Tip

Werkgevers zijn niet wettelijk verplicht om ongevallen te onderzoeken, terwijl het heel belangrijk is om dit juist wél te doen. Een ongeval kan u namelijk:

- wijzen op een risico dat u eerder over het hoofd heeft gezien;

- doen besluiten het eerder onbelangrijk beoordeelde risico nadrukkelijk aandacht te geven;

- met een diepgaand onderzoek ernaar op het spoor brengen van onderliggende oorzaken. Die hebben vaak een organisatorisch karakter. Te denken valt aan onduidelijke verdeling van taken, slechte communicatie of achterstallig onderhoud.

 

Zie handboek Belonen voor meer informatie over schadevergoedingen bij ongevallen.

Producttips

Ook interessant

Volg HR Praktijk

Word gratis lid en ontvang op dinsdag en donderdag het laatste HR-nieuws in uw mailbox! Én als lid krijgt u ook toegang tot exclusieve online artikelen.