Recentelijk werd bekend dat een programmamanager, die bij Apple de klok luidde over pesterijen en discriminatie op de werkvloer, is ontslagen. Eerder al deze maand verkondigde een ex-werknemer van Facebook, Frances Haugen, dat Facebook door haar beleid de Capitoolrellen op 6 januari in Washington gevoed had.

Een werknemer die ontslagen kan worden of andere negatieve (arbeidsrechtelijke) gevolgen zal ondervinden als die naar buiten treedt over misstanden binnen het bedrijf van zijn werkgever, zal terughoudend zijn in het luiden van de klok. Om die reden is in 2016 in Nederland de Wet Huis voor Klokkenluiders ingesteld. Uitgangspunt van deze wet is dat een werknemer die misstanden meldt over zijn werkgever beschermd wordt. De wet verplicht daarom de werkgever die ten minste 50 werknemers in dienst heeft een interne meldregeling voor het melden van (vermoedens van) misstanden in te richten. Zie hiervoor ook dit artikel.

Wetsvoorstel

Eind 2019 is de Europese richtlijn ter bescherming van klokkenluiders gepubliceerd. Deze richtlijn zal uiterlijk 17 december 2021 omgezet moeten zijn in nationale wetgeving. Het wetsvoorstel verplicht de werkgever zijn meldregeling op een aantal punten aan te passen en voorziet in de volgende belangrijke wijzigingen:

Melders hoeven niet meer aan te tonen dat zij benadeeld zijn vanwege hun melding. De werkgever zal aan moeten tonen dat de benadeling niets met de melding te maken heeft. De bewijslast keert dus om;

• Het wetsvoorstel voorziet in concrete termijnen voor het geven van een ontvangstbevestiging en informatie. De melder van een misstand moet binnen zeven dagen nadat de werkgever de melding ontvangen heeft een ontvangstbevestiging sturen. Binnen drie maanden na het versturen van de ontvangstbevestiging moet de werkgever informatie over de inbreuk aan de melder verschaffen;
• De kring van beschermden wordt uitbereid. Niet alleen werknemers worden beschermd, maar onder meer ook vrijwilligers, stagiairs en zzp’ers;
• Een klokkenluider is straks niet meer verplicht eerst intern een melding te doen om bescherming te krijgen, maar kan ook direct naar een externe instantie die bevoegd is de melding te behandelen (bijvoorbeeld het Huis voor Klokkenluiders, de Autoriteit Persoonsgegevens en de Autoriteit Consument en Markt).

Advies

Is binnen uw bedrijf een klokkenluidersregeling van kracht of zou deze er moeten zijn? Dit is een goed moment om hierop een blik te werpen en waar nodig aan te passen. Denk er aan ook de ondernemingsraad hierbij te betrekken. Wij helpen u graag bij het opstellen of aanpassen van de klokkenluidersregeling.

Heeft u een vraag over bescherming van klokkenluiders of de klokkenluidersregeling? Neem gerust contact met mij op.

Dit artikel verscheen eerder op GMW.nl