Door de opmars van thuiswerken na de corona-uitbraak, de extreme krapte op de arbeidsmarkt en de wereldwijde afspraken over co2-reductie veranderen de mobiliteitsbehoeften van organisaties en medewerkers. Volgens Victor van den Berg, Managing Director van corporate mobility expert Mobinck, gaat de mix van hoe je mobiliteit inzet binnen organisaties tegenwoordig veel meer uit van het individu dan vroeger. “Toen draaide het vooral om goede inkoopdeals met de bekende Duitse automerken. Nu zijn daar allerlei opties bijgekomen: (flexibele) OV-abonnementen, e-bikes, deelvervoer, et cetera.”

'Start niet met je aspiraties maar met de huidige situatie'

Aantrekkelijke mobiliteitsregelingen worden steeds meer gezien als belangrijke arbeidsvoorwaarde, zeker in de huidige krappe arbeidsmarkt. De regelingen hebben volgens Victor veel impact op de levens van mensen. “Als de auto geen optie meer is om naar kantoor te komen, zegt 40% van de werknemers te willen verhuizen of een andere baan te zoeken.”

Veel werkgevers worstelen bovendien met het thema duurzaamheid. “Het mobiliteitsbudget werd lang gezien als de heilige graal, maar als jij het wagenpark aan het verduurzamen bent, terwijl medewerkers zonder leasewagen met hun oude dieselauto naar kantoor komen, dan kom je in een lastige spagaat.”

Begin bij het begin

Als we de aanbieders van mobiliteitsoplossingen moeten geloven, is the sky the limit. Maar hoe weet je dat hun aanbod ook voldoet aan de wensen en behoeften van de eigen organisatie en je medewerkers? Volgens Victor slaan werkgevers deze stap vaak over. “Als je start met je aspiraties is de praktische implementeerbaarheid nul, omdat het niet voldoet aan de huidige situatie, niet past binnen het beleid, of omdat de medewerkers er niet op zaten te wachten.”

'De belangrijkste vragen zijn: wat zijn mijn uitgangspunten en wat willen mijn medewerkers?'

Zijn advies luidt: begin bij het begin. “De belangrijkste vragen voor werkgevers aangaande mobiliteitsbeleid zijn: wat zijn mijn uitgangspunten en wat willen mijn medewerkers? Pas daarna ga je op zoek naar aanbieders die hiervoor de juiste oplossingen bieden.” Klinkt logisch, maar Victor ziet het nog vaak fout gaan. Uit onderzoek van Mobinck blijkt dat de meeste bedrijven mobiliteitsoplossingen inzetten zonder een beeld te hebben van de effecten en behoeften in de organisatie.

“In de helft van de gevallen die we hebben onderzocht kwamen we tot de conclusie dat het huidige beleid voldoende handvatten bood om nieuwe mobiliteitsregelingen ter beschikking te stellen. Terwijl werkgevers van tevoren dachten: we moeten het helemaal herzien.” Dat bleek in de praktijk dus wel mee te vallen.

Basis ontbreekt

Hij merkt dat HR-managers het lastig vinden om beslissingen te nemen over de inkoop van mobiliteitsoplossingen. HR is dit niet gewend, want tot voor kort deed de fleetmanager of facility manager dit. “De angst wordt veroorzaakt doordat de basis waarop die beslissingen genomen moeten worden vaak ontbreekt. Meestal wordt ervan uitgegaan dat het huidige beleid niet voldoet en wordt er meteen op zoek gegaan naar nieuwe regelingen. Terwijl uit ons onderzoek blijkt dat slechts18% van de werknemers weet dat er een mobiliteitsbeleid is, waarvan hooguit 8% dit beleid ook echt heeft gelezen.”

Bovendien weten HR-professionals zelf vaak ook niet hoe mobiliteit georganiseerd is binnen de organisatie. Er zijn vaak oude regelingen, of er zijn harmonisaties geweest na fusies. Dus breng in kaart hoe je huidige beleid eruit ziet, hoeveel er wordt uitgegeven en hoe dit zich verhoudt tot de concurrent. Onderzoek hoe het slimmer en beter kan.

In vier stappen naar een weloverwogen beleid

Op basis van de uitkomsten van het onderzoek heeft Mobinck een nieuwe systematiek ontwikkeld om in vier stappen te komen tot een weloverwogen mobiliteitsbeleid:

1. Breng de status van het huidig beleid in kaart
   Hoe zit je mobiliteitsbeleid precies in elkaar, waar woont je personeel en hoe gedraagt het zich: beweegt het zich binnen de kaders van het beleid?
    
2. Meet de tevredenheid van medewerkers
   Vraag aan medewerkers wat zij willen en of het huidige beleid voldoet aan hun mobiliteitsbehoefte. Waar zien zij ruimte voor verbetering? Wij doen dit aan de hand van drie persona’s: mensen die onderweg, op kantoor en hybride zijn. “Voor het maken van beleid moet je uitgaan van het algemeen belang. Het wordt heel ingewikkeld als het algemeen belang het destillaat is van alle individuele wensen en eisen.”
    
3. Bepaal de score voor 5 thema’s
   Combineer de uitkomsten van de eerste twee punten om scenario’s op te stellen en de impact te meten aan de hand van:
   - Duurzaamheid
   - Mobiliteitsopties
   - Reistijd
   - Vitaliteit
   - Financiën
    
4. Maak een mobility roadmap
   Plot de uitkomsten van het vorige punt over de drie persona’s, met elk hun specifieke behoeftes. Als er bijvoorbeeld een groot fietspotentieel is, dan draagt dat bij aan duurzaamheid, vitaliteit, kostenreductie. Werk dit vervolgens uit in een aantal praktische business cases. Doe dit samen met je medewerkers (en indien van toepassing met de OR) en test het in de praktijk. “Pas daarna gaan we samen op zoek naar leveranciers die het beste bij de wensen en behoeften van de organisatie én medewerkers passen.”

De doorlooptijd van de Mobility360°-methodiek is een maand en de kosten zijn nog geen 5 euro per medewerker. Victor: “Zonder gedegen onderzoek oplossingen inkopen is duurder. Maak weloverwogen keuzes, zodat je medewerkers er gebruik van maken. De adoptie moet altijd centraal staan.” Onder meer Univé, ASR, Sanoma, diverse zorgorganisaties, de Radboud Universiteit en ASML maakten al gebruik van de dienst.

Unlocked potential

Het unlocked potential is volgens de Managing Director van Mobinck vaak enorm. Zo blijkt uit het eerder genoemde onderzoek dat gemiddeld de helft van het personeel met de fiets naar kantoor kan, maar dit lang niet altijd doet. Daarnaast woont ongeveer 60% van de medewerkers van Nederlandse organisaties dicht bij een collega met dezelfde werklocatie en zou er dus meer samen gereisd kunnen worden.
“Bij een klant uit de zorg kwam slechts 12% op de fiets naar het werk, terwijl 60% binnen een straal van 15 kilometer van de werkplek woont. Je kunt dit gedrag proberen te veranderen door bijvoorbeeld de tegemoetkomingsregeling voor de aanschaf van een e-bike voor woon-werkverkeer te verruimen, of een hogere vergoeding te bieden als je op de fiets naar je werk komt. Een meer negatieve benadering is het intrekken van parkeerplaatsen voor medewerkers die binnen een straal van 15 kilometer van kantoor wonen. Dit klinkt misschien onaardig, maar in de praktijk is die negatieve prikkel heel effectief. Als je je auto niet meer kwijt kunt moet je toch echt wat anders”, weet Victor.

Hop-on-hop-off bus

Hij vergelijkt zijn dienst met een hop-on-hop-off bus in een toeristische stad. “Wij rijden je langs alle opties, inclusief alle scenario’s en de impact. Na afloop heb je een goed beeld welke smaken er zijn en wat het beste bij jouw organisaties en medewerkers past. Je kunt altijd in- en uitstappen en na afloop weet je waar je straks naar terug wilt.”

'Als je niet zuiver bent over je beweegredenen om mobiliteit aan te pakken, dan val je door de mand'

Tot slot heeft hij nog een gouden tip. “Als je niet zuiver bent over je beweegredenen om mobiliteit aan te pakken, dan val je door de mand. Er zijn best veel werkgevers die zeggen: ‘we willen graag verduurzamen’, maar die bedoelen eigenlijk: ‘het moet goedkoper’. Zoiets komt altijd uit en werknemers zullen zich dan voor het karretje gespannen voelen.”

Meer weten over de aanpak van Mobinck? Kijk hier.