Het ziekteverzuim is sinds 2019 met bijna 25% gestegen. Een belangrijke oorzaak: leidinggevenden die zelf het probleem willen oplossen in plaats van de medewerker te activeren. Dat lijkt behulpzaam, maar vertraagt herstel en vergroot de kans op terugval.
Arbo Unie

Als HR-professional kun je dit patroon doorbreken. Door leidinggevenden te helpen om niet direct in de oplossingsmodus te schieten. Maar ze juist te stimuleren om medewerkers zelf in beweging te brengen.

Zo ontstaat ruimte voor een duurzame gedragsverandering.Het vraagt om durven spiegelen, het gesprek aangaan en blijven volgen of er ook echt iets gebeurt.

Waarom leidinggevenden niet moeten invullen, maar activeren

Volgens Jeroen Stoffels, expert verzuimmanagement bij Arbo Unie, is de grootste valkuil dat leidinggevenden oplossingen aandragen in plaats van de medewerker zelf in actie te laten komen.

“De leidinggevende wil vooral dat iemand snel weer aan het werk is. Vanuit die reflex komen ze vaak zelf met suggesties. HR accepteert dat gedrag te snel, terwijl ze juist moeten vragen: activeer je nu of vul je het in?”

Ligt focus op duurzame inzetbaarheid?

Goede activering vraagt om een toekomstgerichte blik. HR speelt hierin een sleutelrol door telkens te toetsen of de focus ligt op duurzame inzetbaarheid. Leidinggevenden moeten medewerkers de ruimte geven om zelf keuzes te maken en stappen te zetten, ook al kost dat op korte termijn meer tijd. Juist dan ontstaat duurzame gedragsverandering.

In organisaties waar HR goed in positie staat, zie je dat het team naast de leidinggevende staat. Niet als uitvoerder, maar als coach. “Ze kijken samen naar wie binnen het team al een actieve houding laat zien en wie nog niet. Dat kost tijd maar levert op de lange termijn veel meer grip op verzuim op.”

Misschien wel het belangrijkste: HR moet durven aanspreken. “We zien vaak dat een leidinggevende gemaakte afspraken niet nakomt en dat niemand er iets van zegt. Dan verandert er dus ook niks. HR moet daarin kritisch en consequent zijn.”

Wat kun jij als HR morgen al doen?

1. Daag leidinggevenden uit tot echt leiderschap

  • Vraag: “Heb je gestuurd op gedrag of heb je het opgelost?”
  • Benoem het verschil tussen denken voor de medewerker en activeren

2. Focus op preventie, niet alleen herstel

  • Laat leidinggevenden niet wachten tot er verzuim is
  • Bespreek verwachtingen over eigenaarschap al bij onboarding of functioneringsgesprekken

3. Coach en spiegel actief

  • Stel reflectieve vragen: “Wat verwacht je dat de medewerker gaat doen?”
  • Stimuleer het gebruik van SMART-acties in plaats van vage voornemens

4. Leg de verantwoordelijkheid waar die hoort

  • Wijs leidinggevenden op het belang van een door de medewerker opgesteld plan van aanpak
  • Wees alert op situaties waarin de leidinggevende te veel invult

5. Volg op en blijf scherp

  • Laat het niet bij één goed gesprek. Check of acties zijn opgevolgd
  • Blijf vragen: “Wat is er daadwerkelijk gebeurd sinds de laatste afspraak?”

Maak vandaag het verschil en bouw aan duurzame inzetbaarheid

Als HR-professional ben jij de strategische partner die leidinggevenden helpt om het goede gesprek te voeren. Niet over klachten maar over actie. Door te coachen, te spiegelen en te volgen vergroot je niet alleen het eigenaarschap bij medewerkers maar ook de effectiviteit van het hele verzuimproces.

Wil je als HR nog sterker in je rol staan? Arbo Unie ondersteunt met trainingen en advies op maat rondom verzuim, leiderschap en duurzame inzetbaarheid.

Neem contact op met Jeroen Stoffels, Strategisch A&O adviseur jeroen.stoffels@arbounie.nl