5 manieren om communicatie online te trainen
Steeds meer activiteiten worden online gefaciliteerd. Net zoals je bijvoorbeeld met online instructie je fysiek traint, kan dat ook met communicatieve vaardigheden. Het zal managers als muziek in de oren klinken dat medewerkers niet langer een dag ‘op training’ zijn, maar de vraag is of de effectiviteit van online hier tegenop weegt. Die verschilt namelijk per methode en implementatie ervan. Hier zijn vijf manieren om communicatie online te trainen!
1. De online gespreks- of communicatiegids
Een basismanier waarop communicatie getraind kan worden, is het aanbieden van online gidsen die tips over het voorbereiden en de structuur van gesprekken bieden. In dergelijke ‘wiki’s’ (zoals wikiHow.com) worden bepaalde gesprekken gecategoriseerd en aan de hand van de aard van het gesprek worden richtlijnen gegeven. Zo weet je hoe je een sollicitatie-, functionerings- of slechtnieuwsgesprek het best kunt openen, hoe je het best een voor een de punten naar voren laat komen en hoe je het gesprek afrondt. Een voordeel van dergelijke gespreksgidsen is dat ze vaak kort en bondig zijn, en: de tips helpen. Een nadeel is dat de structuur van een gesprek niet altijd dezelfde is, en een goede communicator valt of staat bij het kunnen toepassen van de juiste vaardigheid op het juiste moment.
2. Online trainen met een leraar
Het volgen van een ‘online docent’ die voorbeelden aanreikt en theorie leert, is wellicht een effectievere manier om te trainen. Zo zien we dat het leren via videomateriaal goed werkt en past binnen de huidige werkelijkheid, waarin het just in time principe belangrijk is. Studenten vinden het ideaal: kennis en uitleg die overal beschikbaar is op elk moment. Zo kunnen ze zich op de voor hen relevante manieren voorbereiden op tentamens. Niet voor niets is het YouTubekanaal van scheikundedocent Sieger Kooij zo populair. Dat kan ook gelden voor filmpjes waarin uitleg over communicatie wordt gecombineerd met toepasselijke voorbeelden, maar de interactiviteit die echte communicatie met zich meebrengt, blijft hier beperkt. Daarnaast is individuele feedback niet altijd mogelijk.
3. De online quiz of test
Evident is dat wanneer we weten waar we op moeten trainen, de training efficiënter is. Met online tests of surveys worden bijvoorbeeld de communicatieve kracht en ontwikkelpunten van medewerkers bepaald. Dit varieert van vragenlijsten waarin je jezelf beoordeelt binnen een schaal van 1 tot 5 (“Ik sta open voor kritiek”) tot meerkeuzevragen in een bepaalde situatie (“Je collega bekritiseert je laatste rapport. Hoe reageer je? A/B/C”). Het positieve hieraan is dat er basis voor ontwikkeling is, en deze vergeleken kan worden tussen teams of afdelingen. Echter, dergelijke generieke manieren van “testen” zijn niet erg objectief en de vraag blijft dus hoeveel waarde je aan de uitkomsten moet toekennen.
4. Online trainen op een multimediaal platform
In een online trainingsprogramma met verschillende materialen komt een deel van de hiervoor beschreven methoden samen. De geroemde online leerschool over de Engelse taal van de BBC biedt een platform met video’s, korte audioclips en tekstdocumenten met opgaven. Nu is het leren van een taal pas het begin van de weg naar het ontwikkelen van specifieke communicatieve vaardigheden, maar je ontwikkelt je sneller door het gebruik van multimedia in combinatie met stukjes theorie. Het meeste materiaal moet wel gedownload worden en ook hier blijft de interactiviteit beperkt (de BBC kan uiteraard niet elke bezoeker van het platform van feedback voorzien).
5. Online videorollenspellen
Natuurlijk, interactiviteit is online ook niet mogelijk op hetzelfde niveau als fysieke samenkomst. Maar een meer interactieve vorm van online trainen kan wel bereikt worden met videorollenspellen. Hierbij gaat de trainee aan de slag met video-oefeningen die situatiespecifieke theorie direct met de praktijk combineren. De vaardigheden die hij nodig heeft, zijn opgeknipt tot enkele oefeningen per week. Omdat de content niet alleen bekeken wordt, maar de trainee zelf ook zijn reactie opneemt, kan er feedback worden gegeven. Een volgende stap in interactiviteit is dat er niet alleen tussen coach en trainee feedback gegeven wordt, maar ook tussen deelnemers van een online trainingsprogramma onderling. Zoals met elke vorm van training, blijft het motiveren van de deelnemer om zelf aan de slag te gaan wel een uitdaging. Daarnaast is goede wifi vanwege het streamen en uploaden een belangrijke voorwaarde.