Het gebruik van AI onder werknemers neemt een grote vlucht. Daarbij worden de nadelen van verplicht AI-gebruik ook steeds talrijker. Medewerkers willen liever niet werken met software die in hun ogen niet te vertrouwen is of hun werk aanzienlijk verandert.
Shutterstock

De weerstand groeit tegen geforceerd AI-gebruik, een vaststelling die wordt geïllustreerd en gestaafd door AG Connect met diverse voorbeelden en onderzoeksresultaten.

Natuurlijk zijn de voordelen ook evident, de inzet van generatieve AI bij allerlei bureauwerk levert grote productiviteitswinsten op.

Er zijn echter ook voorbeelden waarbij de inzet van AI niet leidt tot tijdswinst of verbeterde productiviteit. Een recente studie van METR (Model Evaluation & Threat Research) toonde aan dat het coderen met AI in sommige gevallen zelfs langzamer is dan puur menselijk handwerk. Daar kwamen onderzoekers achter nadat ze zestien programmeurs met meerdere jaren ervaringen 246 taken met en zonder de hulp van AI lieten uitvoeren.

Soms niet productiever

Maar de deelnemers aan het onderzoek die AI gebruikten, hadden wel het idee dat ze productiever waren, terwijl ze dat in realiteit niet waren. Een beeld dat algemener speelt, en weerstand kan oproepen bij werknemers.

AG Connect dook ook het sociale netwerk Reddit in om de stemming te peilen. Bij de stelling ‘Being forced to use AI makes me want to leave the industry’, komt behoorlijk wat los. Zo stelt een redditor dat ze het ‘verschrikkelijk vindt dat haar baan is veranderd van programmeur naar manager van een middelmatig presterende AI-kleuter’.

Een ander geeft aan dat ze AI liever niet wil gebruiken vanuit milieu-oogpunt. Ze werkt aan het bouwen van gebouwen die minder CO2-verbruiken, waardoor ze het onlogisch vindt om een tool te gebruiken die juist enorm veel van het broeikasgas de wereld in helpt.

Gebrek aan autonomie

De meningen op Reddit zijn verre van wetenschappelijk bewijs. Maar er zijn ook serieuze onderzoeken gedaan naar de effecten op werknemers van het verplicht gebruik laten maken van nieuwe technologieën.

Zo haalt AG Connect een dit jaar gepubliceerd onderzoek aan naar de redenen waarom mensen zich verzetten tegen digitale transformaties. Angst voor baanverlies, de mismatch tussen technologie en werkzaamheden en het eroderen van menselijke interacties worden vaak aangedragen als belangrijke factoren voor weerstand. Het onderzoek concludeert ook dat de intrinsieke redenen vaak dieper liggen, in emoties als angst, woede, onzekerheid en ‘technofrustatie’.

Uit een analyse van MIT in 2022 (Artificial Intelligence and Business Strategy Global Executive Study and research Project) blijkt dat er specifiek voor AI nog een andere factor weerstand kan opwekken: het gebrek aan menselijke autonomie. De mens raakt dus gedemotiveerd wanneer kunstmatige intelligentie dominant wordt.

Wantrouwen door fouten

Er is nog een factor die weerstand oproept. De University of Chicago en de University of Pennsylvania publiceerden in 2018 een onderzoek naar de adoptie van algoritmes door mensen. En hoewel is aangetoond dat deze algoritmes doorgaans beter presteren dan mensen, gebruiken werknemers ze niet als ze merken dat de technologie fouten heeft gemaakt.

Dit onderzoek verscheen nog voor de AI-hype en geeft mogelijk de grootste weerstandsfactor tegen AI-gebruik aan: een AI die fouten maakt (hallucineert) wordt gewantrouwd en niet ingezet door de mensen die de AI deze fouten hebben zien maken.

LEES OOK: TNO en RIVM: toenemend gebruik AI verhoogt risico op stressklachten werkenden

Ontdek hoe AI een cruciale rol speelt op alle niveaus van een organisatie, van individuele werkzaamheden tot strategische besluitvorming. In deze collegereeks, georganiseerd door TIAS School for Business and Society en HR Academy, ligt de focus op de invloed van AI op de organisatie als geheel. Vooraanstaande experts koppelen academische inzichten aan praktijkvoorbeelden, zodat je AI effectief kun