Veranderen en reorganiseren
Achtergrond
Door: Redactie HR Praktijk
30 september 2025
Tijd, geld en energie lijken verspild wanneer een project mislukt. Maar volgens hoogleraar Paul Iske is dat vaak maar schijn. Hij pleit ervoor mislukkingen te zien als leerzame stappen vooruit – of, zoals hij het noemt: briljante mislukkingen.
Collab Media on Unsplash

Paul Iske’s fascinatie voor mislukkingen begon bij een persoonlijk project vertelt hij in een interview met AGConnect. Als onderzoeker bij Shell ontwikkelde hij met een collega een intern platform om experts wereldwijd te verbinden – een idee dat sterk leek op LinkedIn. Hoewel de markt er toen niet klaar voor was, legde dit de basis voor zijn huidige werk: het bestuderen van mislukkingen als bron van innovatie.

Met het Instituut voor Briljante Mislukkingen bracht Iske zestien veelvoorkomende faalpatronen in kaart, van projecten die te vroeg worden opgegeven tot situaties waarin cruciale partijen niet aan tafel zitten. Bekende voorbeelden, zoals Apple’s mislukte zelfrijdende auto, laten zien hoe herkenbaar zulke patronen zijn.

Open cultuur

Volgens Iske is een mislukking pas ‘briljant’ als er goed is nagedacht, het project waarde probeerde te creëren en er lessen uit te trekken zijn. Dat vraagt om een cultuur waarin fouten besproken mogen worden. Juist die openheid ontbreekt vaak in de IT-sector, waar werkdruk hoog is en mislukken niet mag.

Om het stigma te doorbreken reikt het instituut jaarlijks prijzen uit voor de meest leerzame mislukkingen en verzamelt het praktijkvoorbeelden in een online database. Iske vergelijkt dit met vaccineren: door andermans fouten te kennen, worden organisaties beter bestand tegen herhaling. Zijn boodschap is optimistisch: vooruitgang gaat zelden in één rechte lijn, meestal is het simpelweg “struikelend verder komen”.

Archetypen van mislukkingen

Het Instituut voor Briljante Mislukkingen onderscheidt zestien faalpatronen, waarvan deze zeven vaak voorkomen in IT-projecten:

  • De gloeilamp – Experimenten kennen hoogte- en dieptepunten; soms blijkt een idee simpelweg te duur of onhaalbaar.
  • Het Einstein-punt – Problemen worden te simpel óf juist te ingewikkeld aangepakt, waardoor oplossingen vastlopen.
  • De bananenschil – Een kleine fout kan grote gevolgen hebben, zoals een verkeerde link of detail.
  • De lege plek aan tafel – Niet alle belanghebbenden doen mee, waardoor plannen verkeerd uitpakken.
  • De huid van de beer – Succes wordt te vroeg geclaimd en producten blijken onvoldoende getest.
  • De junk – Projecten blijven eindeloos doorgaan omdat er al veel tijd of geld in zit.
  • De olifant – Specialisten zien slechts hun eigen deel, maar missen het totaalbeeld.

Alle archetypen en voorbeelden zijn te vinden op brimis.nl.

Lees het volledige interview met Paul Iske bij AG Connect: Struikelende vooruitgang moeten we omarmen.

ChatGPT en AI in Learning & Development

Hoe kun je AI inzetten om leertrajecten te personaliseren, content sneller te ontwikkelen en coaching schaalbaar te maken? In deze praktijkgerichte training ontdek je hoe tools als ChatGPT en Copilot jouw L&D-werkzaamheden kunnen transformeren.

Bekijk het programma

LEES OOK: Manon Pernot, directeur M&O PGGM: “Transformatie is een marathon die je met elkaar loopt”