Logo
  • Blog
  • 31 mei 2017

Bedrijfscultuur: de vent is de tent?

Wat is bedrijfscultuur? En bestaat er een ‘beste’ bedrijfscultuur? Ondanks de enorme verscheidenheid aan invalshoeken en definities binnen de literatuur kan je als ondernemer jezelf de volgende vraag stellen: ‘Wat is de manier waarop we binnen onze organisatie werken?'

Stel deze vraag aan een willekeurige ondernemer of medewerker en je krijgt een prachtig, maar beperkt(!) inkijkje in de meest belangrijke waarden, overtuigingen en normen van de organisatie, die ‘goed’ en ‘fout’ gedrag vormgeven en sturen. Soms is dit al bewust en expliciet beschreven, bijvoorbeeld in de missie/visie, het bedrijfs-DNA of kernwaarden. Maar nog vaker zijn deze gedragingen onbewust en impliciet van aard. Het naar de oppervlakte halen van dit onbewuste gedrag geeft inzicht in de dominante waarden en dus in de bedrijfscultuur.

Bestaat er dan zoiets als een ‘beste’ bedrijfscultuur? Of is het een nieuwe hype (vaak oude wijn in nieuwe zakken) die zich meester heeft gemaakt binnen het ondernemend Nederland? Wat dat betreft volg ik hierin Geert Hofstede (cultuuronderzoeker): “Wat goed is en wat slecht, hangt in elk afzonderlijk geval af van waar men met de organisatie naar toe wil. Een cultuurkenmerk dat gunstig is voor één doel is onvermijdelijk nadelig voor het andere.”

Er is dus geen ‘beste’ cultuur. Deze moet altijd gezien worden in relatie tot de ambities en persoonlijke doelstellingen van zowel ondernemers als medewerkers. Zijn jouw doelen niet duidelijk en helder? Dan wordt cultuurverandering per definitie een bijna onmogelijke opgave. Staan deze doelen haaks op de behoeften van medewerkers? Bereid je dan voor op weerstand, conflicten en tegenwerking.

Wat beweegt mijn medewerkers?

In ons HR onderzoek: “Wat beweegt mijn medewerkers eigenlijk…?” hebben we de proef op de som genomen en werknemers een aantal dillema’s voorgelegd over bedrijfscultuur. Wat blijkt? Medewerkers hebben een voorkeur voor een cultuur waar diversiteit, zelfstandigheid, flexibiliteit én zekerheid centraal staan. Dat is interessante informatie, maar hoe realistisch en urgent zijn deze behoeften binnen jouw organisatie? Hoe zien medewerkers flexibiliteit in de praktijk? Verlies ik geen controle als iedereen zelfstandig werkt? En hoe ga je dit sturen en borgen?

De vent is de tent of: leren loslaten?

Zeker binnen het mkb zien we de sterke invloed van de ondernemer op de cultuur van de organisatie. De DGA binnen het mkb is en blijft toch vaak diegene die een sterke invloed heeft op de bedrijfscultuur. Zelfs nadat de oprichter of prominente ondernemer al jaren niet meer actief is binnen de organisatie, kan hij/zij nog een sterke invloed hebben op de cultuur van de organisatie. Bewustwording van deze rol is voor de ondernemer een eerste belangrijke stap binnen dit krachtenveld. Vervolgens kan je kijken hoe je de gewenste bedrijfscultuur kan verankeren in de dagelijkse praktijk om beter te presteren. Let wel; dit is niet iets dat je van de één op de andere dag doet!

Cultuur binnen het familiebedrijf

Familiebedrijven met sterke familiewaarden presteren aanzienlijk beter dan ‘gewone’ ondernemingen, zo blijkt uit ons familiewaardenonderzoek. Hun waarden zorgen voor een duidelijkere identiteit, meer vertrouwen van toeleveranciers en een sterkere license to operate en loyaliteit onder klanten. Daarom is het voor familiebedrijven zinvol om hun familiewaarden goed te laten doorklinken in hun beleid en communicatie. Dit draagt immers bij aan de continuïteit van het familiebedrijf. 

Dit geldt in zeker zin natuurlijk ook voor het mkb; om de continuïteit te waarborgen en het beste uit medewerkers te halen zal je op zoek moeten naar manieren om invulling te geven aan belangrijke behoeften van je werknemers. Het betrekken van de werknemers en hierbij een faciliterende rol aannemen als ondernemer kan de invulling van deze thema’s vergemakkelijken. Hierbij leg je dus al een deel van de verantwoordelijkheid bij de medewerkers zelf waardoor er meer draagvlak en initiatief ontstaat. Uit de praktijk blijkt dat als je als ondernemer durft los te laten, medewerkers proactiever worden en men meer verantwoordelijk en betrokkenheid ervaart. Probeer niet overal je mening over te geven, maar probeer vragen te stellen. Durf mensen te vertrouwen als je wilt dat ze gaan groeien. Als ondernemer hoef je dan ook niet meer aan alle touwtjes te trekken en kan je beter sturen op hoofdlijnen. Dat geeft minder kopzorgen en geeft ruimte om weer te doen wat je echt leuk vind: ondernemen!

Producttips