AI
Blog
Door: Redactie HR Praktijk
1 mei 2025
Op 1 mei, Dag van de Arbeid, herdenken we de strijd voor de achturige werkdag. Middenin de AI-revolutie vechten we voor een nieuw werknemersrecht: zinvol werk waarin menselijkheid, beroepstrots en autonomie overeind blijven. In het debat over AI op de werkvloer gaat het over productiviteit, efficiëntie en output, terwijl de fundamenten onder werk als bron van identiteit, trots en zingeving op grote schaal worden geërodeerd. Werkgevers, onderwijs en overheid moeten in actie komen.

Tegen 2030 zal nog maar een derde van het werk wereldwijd puur door mensen worden uitgevoerd. Wie alleen nog AI-modellen van input voorziet en hun resultaten corrigeert, verliest een stukje van zichzelf. Uit veldonderzoek van het Massachusetts Institute of Technology bleek dat de productiviteit van onderzoekers in een lab waar AI werd uitgerold groeide, maar ook dat 82 procent een daling in hun werkplezier rapporteerde. Vervreemding, verlies van samenhang en uiteindelijk uitval liggen op de loer. Werkgevers, onderwijs en overheid moeten in actie komen.

Begeleiding om met het emotionele aspect om te gaan – denk aan coaching en reflectie – komt nauwelijks voor

De helft van de werknemers die met AI werkt krijgt geen enkele training; 89 procent voelt zich niet goed voorbereid. Als werknemers al begeleid worden, krijgen ze een vaardigheidstraining. Begeleiding voor individuen of teams om met het emotionele aspect van deze ingrijpende transitie om te gaan – denk aan coaching, reflectie en mentale begeleiding – komt nauwelijks voor.

Een ommekeer is nodig. Werkgevers moeten menselijkheid en teamgevoel net zo zorgvuldig gaan bijhouden als productiviteit en winst. Volg hoe betrokkenheid, beroepsidentiteit en -trots zich ontwikkelen, zoals kosten en output gemonitord worden. Koppel aan elk AI-implementatieproject een budget voor rolherontwerp, coaching en loopbaantransities.

Geef zeggenschap

Geef werknemers ook zeggenschap: ondernemingsraden kunnen instemmingsrecht krijgen over AI die hun takenpakket verandert. En in het onderwijs moeten we beter vertellen wat een beroep inhoudt in het AI-tijdperk. Uit eigen onderzoek weten we dat studenten hun keuze te vaak maken op basis van verouderde of romantische beelden.

Als we echt willen garanderen dat werk als bron van identiteit, trots en zingeving overeind blijft, moeten we in actie komen. De AI-revolutie is misschien onvermijdelijk. Identiteitsverlies en verminderde maatschappelijke samenhang zijn dat niet.

Dit is een expert-quote van Jeany Slijper, associate lector Human Capital, en Petra Biemans, lector Human Capital, Hogeschool Inholland.

Lees ook: TNO en RIVM: toenemend gebruik AI verhoogt risico op stressklachten werkenden