Leidt digitale transformatie tot einde HR?
Continue innovatie en andere business modellen, robotica en machine learning, slimme feedbackloops en big data… De ontwrichting door digitale technologie dringt onmiskenbaar door tot in de haarvaten van ieder bedrijf. De voorspelling is dat alleen de zogenaamde ‘digital masters’ overleven. Welke rol kan HR spelen in de begeleiding van deze transformatie of wordt zij wellicht zelf overbodig?
Dit was het thema van de learning bootcamp georganiseerd door Bright Alley en SBO in oktober van dit jaar. Vijfendertig organisaties waren aanwezig met keynotes van Carlo Klerk (Hacker in dienst van Achmea) en Hans Bakker; hoogleraar van de universiteit van Nyenrode.
De noodzaak van digitale transformatie
Hans Bakker toonde in zijn keynote de noodzaak aan van digitale transformatie. Volgens hem verandert de wereld verandert in een rap tempo en is geen enkele branche daarbij uitgezonderd. Bedrijven die hun digitale strategieën op orde hebben, kunnen een adequater antwoord geven op de eisen van deze veranderende wereld. En dat vertaalt zich ook in cijfers. De winstgevendheid van de ‘digital master’ is 26 procent hoger dan die van de concurrent. Het geeft hen de financiële mogelijkheid om concurrenten op te kopen of uit de markt te drukken. Het is een voorsprong die ook lastig in te halen is. Digital master word je namelijk niet van vandaag op morgen; het vraagt een enorme inspanning in tijd, energie en geld.
Vier stadia in de digitale transformatie
In de transformatie naar Digital Mastery worden vier typen organisaties beschreven (Westerman, Bonnet, McAfee, Leading Digital. HBR Press, 2014):
Vervolgens zijn organisaties in te delen in vier verschillende groepen:
- De beginners. Zij moeten nog beginnen met hun digitale reis. Ze scoren op beide dimensies laag. Ze zijn terughoudend en afwachtend. Sommige geloven dat de digitale transformatie hun branche niet zal raken. Vaak wordt privacy of wetgeving gebruikt als excuus om niets te hoeven doen.
- De fashionistas. Zij zijn snel in het aanschaffen van nieuwe digitale technologie, maar de focus ligt op nieuwe gadgets en op de hype van het moment. Het ontbreekt hen aan visie hoe de nieuwe digitale technologie toe te passen en ook het leiderschap is te weinig betrokken. Vaak leidt dit tot verspilling en aankopen waar niets of te weinig mee gebeurt.
- De conservatieven. Binnen deze organisaties is er wel visie. Het management is echter gefocust op het behouden van de controle. Men wil geen fouten maken. Als gevolg daarvan verloopt de technologische vernieuwing heel langzaam.
- De digital masters. Zij scoren hoog op beide dimensies. Ze beschikken over de nieuwste technieken en hebben ook een gedeelde visie hoe deze in te zetten. Het topmanagement is commited, de werkvloer is betrokken; hun digitale reis is al lang begonnen.
Grote verschillen tussen branches
De digitale transformatie loopt niet gelijk in iedere branche. Amerikaans onderzoek uit 2012 laat het volgende beeld zien.
Source: George Westerman, Mael Tannou, Didier Bonnet, Patrick Ferraris and Andrew McAfee, 'The digital advantage: How Digital Leaders outperform Their Peers in Every Industry', Capgemini Consulting and MIT Center for Digital Business, November 2012.
Hoe scoren de verschillende organisaties?
Tijdens de learning bootcamp hebben we dit model ook geïntroduceerd. Uiteraard waren we zeer nieuwsgierig in welk kwadrant de aanwezige organisaties zich bevonden. We hebben daarom via de mobiele telefoon een digitale survey gedaan. De survey bestond uit twintig vragen. De eerste 10 vragen leverden een score op langs de as van digital capability, de tweede reeks een score langs de as van ‘leadership capability’. De survey is met opzet anoniem verricht om de kans op wenselijke antwoorden te verkleinen. Het liet de volgende uitslag zien:
De uitslag geeft een heel divers beeld weer. De grootste groep is nog ‘beginneling’. Dat is niet verrassend, want dat geldt voor het merendeel van de Nederlandse organisaties. Opvallend was het aantal organisaties dat zich tot de Fashionistas en de Digital Masters rekenden. Dat hadden we niet verwacht. Het duidt er waarschijnlijk op dat het merendeel van de aanwezigen ‘frontrunners’ waren.
Heeft HR een rol in de digitale transformatie?
Het beeld tot nu toe is bijzonder negatief. In een survey onder 2000 CEO’s concludeerde Russell Reynolds: ‘Given the importance of people and skills, HR was the function least able to help businesses transform. Only 20% of organizations said HR enabled them to transform, rating it lower than IT, Finance, Line of Business Operations, Sales and R&D'.Volgens Bertrand Duperrin is het daarom hoogtijd dat HR zijn rol pakt. Het gepresenteerde model laat zien dat dat in ieder geval langs twee assen kan:
Uitbreiding van de digital capability-as van de organisatie door:- Mensen op te laten leiden in allerlei nieuwe technologieën
- Door de organisatie te verleiden tot het aanschaffen van nieuwe technologie
- Door kleinschalig te laten experimenteren met nieuwe technologie.
- Als HR zelf hands-on ervaring op te doen met nieuwe technologie
- Bewustzijn te creëren
- Een gezamenlijke visie te ontwikkelen (en vooral veel te delen; intern en extern)
- Het gewenste gedrag te benoemen en te belonen
- De organisatie te mobiliseren
- Als HR zelf het voortouw te nemen en het goede voorbeeld te geven
Tijdens de Learning Bootcamp deelden de aanwezigen hoe zij daar binnen hun organisatie mee bezig zijn. Vaak inspirerende voorbeelden ontwikkeld met consultancy, leerinterventies en platforms van gastheer Bright Alley. Maar net zo belangrijk als zulke best practices bleek ook de openheid over wat nog niet goed gaat: leerzame experimenten horen bij het digitale transformatieproces. Onderstaand figuur vat het samen in één stappenplan.
Meer lezen?
Er is veel geschreven over digitale transformatie. Hier treft u een overzicht aan van de 10 meest gewaardeerde boeken.
We hebben uit deze reeks dankbaar gebruik gemaakt van het boek Leading Digital, Westerman, Bonnet, McAfee, HBR Press, 2014
Nieuwsgierig naar de score van uw organisatie?
Waar staat uw organisatie in de digitale transformatie? En wat kunt u leren van collega’s in vergelijkbare transities? Doe de zelftest en deel hieronder uw resultaat.