Ga de strijd aan met ziekteverzuim

Fotografie: Marijn Fidder

Volgens het CBS is het ziekteverzuim in Nederland in tien jaar tijd gestegen van gemiddeld 3,7 procent in 2015 (Q2) naar 5,2 procent in 2025 (Q2). Te hoge werkdruk is de belangrijkste reden voor werkgerelateerd verzuim. En het ziekteverzuim van de één zorgt vaak voor een stijging van de werkdruk bij anderen. Reden genoeg dus om verzuimpreventie serieus te nemen, zegt Freerk.

Verzuimbeleid en -preventie

Waar begin je wanneer je ziekteverzuim wilt aanpakken? “Met het in kaart brengen wat de oorzaken van verzuim binnen je bedrijf zijn”, zegt Freerk. “Gebruik de oorzaken als aanknopingspunten voor het opstellen van goed verzuimbeleid, gericht op het vergroten van de duurzame inzetbaarheid van je personeel. Ga op onderzoek uit en denk na over re-integratiemogelijkheden vóórdat medewerkers dreigen uit te vallen. Vraag preventief aan medewerkers wat hun behoeften zijn als ze mentale of fysieke problemen ervaren. Wat helpt hen om op tijd hulp te vragen? Vervolgens leg je in een goed verzuimbeleid duidelijk uit wat medewerkers precies moeten doen als ze ziek zijn én wat ze van jou kunnen verwachten.”

Als het beleid staat, is het belangrijk om actief met preventie bezig te gaan. Dat doe je door met medewerkers te praten over signalen die vaak aan langdurig verzuim voorafgaan, zoals regelmatig kort verzuim. Freerk: “Door op tijd in te grijpen met preventiemaatregelen voorkom je dat personeel voor langere tijd uitvalt. Nog belangrijker is dat medewerkers zelf de regie nemen over hun vitaliteit. Ongeveer de helft van al het verzuim heeft te maken met werk. Bij de andere helft liggen oorzaken vaak in gezondheid, financiële problemen, of in de thuissituatie. Dan kun je als werkgever veel aanbieden, maar is het vooral belangrijk dat medewerkers aangeven wat hen helpt.”

Ga in gesprek, ook over veranderingen

“Zorg dat je op de hoogte bent van wat zich binnen je bedrijf afspeelt. Door regelmatig zelf het gesprek aan te gaan, verlaag je de drempel voor medewerkers om naar jou toe te komen als er iets speelt. Hoe zijn de werkomstandigheden, hebben medewerkers veel werkstress? Zijn ze tevreden over hun taken en kunnen ze hun werk nog aan? Denk daarbij vooral in creatieve oplossingen, bijvoorbeeld andere werktijden. Dat hoeft niet ten koste te gaan van de productiviteit.”

Neem medewerkers mee in de veranderingen die eraan komen en wees daar transparant over, adviseert Freerk. “Leg medewerkers uit waarom die veranderingen belangrijk zijn en geef ook eerlijk aan waar je nog geen antwoorden op hebt. Zo creëer je begrip bij medewerkers, wat hun betrokkenheid vergroot en verzuim vermindert.”

Je kunt ook een stap verder gaan en uitdagingen aan je medewerkers voorleggen, zegt Freerk. “Het zal je verbazen met welke ideeën en oplossingen zij komen.” Besteed ook aandacht aan hoe je medewerkers zich verder kunnen trainen en bied groeimogelijkheden aan. Een medewerker die zich kan ontwikkelen, is vaak gemotiveerder en voelt zich meer gewaardeerd. Dat verlaagt het risico op verzuim. “Vraag waar jouw medewerker energie van krijgt en sta open voor ideeën. Als een werknemer zelf met een idee komt, is het belangrijk dat je daar iets mee doet om demotivatie te voorkomen.”

Gezond en veilig werken

Een gezonde en veilige werkplek lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Een verkeerde werkhouding of een gebrek aan ventilatie kan grote gevolgen hebben. “Psychische klachten worden vaak veroorzaakt door werkdruk en stress, meestal in combinatie met problemen in de privésfeer”, vertelt de a.s.r.-consultant. Onder de psychosociale arbeidsbelasting (PSA) vallen werkdruk en stress, mentaal zwaar werk en problemen met leidinggevenden, collega’s of klanten. “Denk ook aan agressie, pesten, discriminatie en seksuele intimidatie op het werk. Vraag daarom aan medewerkers hoe het op én buiten het werk gaat. Leidinggevenden kunnen getraind worden in het stellen van de juiste vragen en het voeren van het goede gesprek.”

Ook goede gezondheid door voeding en beweging helpt bij het verminderen van verzuim, zegt Freerk. “De eigen motivatie van medewerkers is enorm belangrijk bij het veranderen van gedrag. Vraag medewerkers daarom om ideeën voor een gezondere leefstijl en laat ze deze zelf uitvoeren. Dat motiveert veel meer dan ideeën die van HR en het management komen.”

Een goede werksfeer leidt tot meer werkplezier. Medewerkers die met plezier naar hun werk gaan, zijn minder vaak ziek en werken beter samen. “Stimuleer dit bijvoorbeeld met wandelen bij de lunch of tijdens overleggen. Wandelen met collega’s zorgt vaak voor andere gesprekken en meer sociale verbinding. En doordat je letterlijk even afstand neemt, werk je daarna frisser en productiever verder”, zegt Freerk.

Wandelen voor duurzame inzetbaarheid

Wandelcoach Natasja Vermaas is oprichter van Get In Motion, dat mensen fysiek, mentaal en sociaal in beweging brengt door bedrijfsmatig te wandelen. Natasja is het roerend eens met Freerk: “Even buiten bewegen maakt medewerkers even los van de werkplek. Het helpt om lichaam en geest weer even op te laden, zodat je met nieuwe energie weer terug aan de slag kunt. Het maakt mensen vitaler en als werkgever bevorder je daarmee hun duurzame inzetbaarheid. Wandelen is laagdrempelig en voor veel medewerkers geschikt, ongeacht hun leeftijd of conditie. Gewoon een rondje om het bedrijf in de lunchpauze kan altijd.  Collega’s spreken elkaar in een ontspannen en informele sfeer. Dat zorgt voor verbinding en versterkt het onderlinge teamgevoel”, vertelt Natasja.

Naar buiten voor de weeting

“Sommige collega’s gaan vanzelf naar buiten, anderen hebben misschien wat meer inspiratie of concrete ideeën nodig om in beweging te komen. Luister daarbij niet alleen naar wat hen tegenhoudt, maar vooral naar wat hen motiveert,” adviseert Natasja. “Geef als leidinggevende of collega het goede voorbeeld. Maak er een gewoonte van om bepaalde meetings voortaan wandelend te houden. Introduceer die bijeenkomsten binnen het team als wandelmeetings, of kortweg weetings. Buiten wandelen werkt ontspannend en stimuleert de creativiteit, ideaal voor een goede brainstorm. En je kunt ook met het hele team wandelen voor een goed doel. Bijvoorbeeld door hier samen beloningen voor te verdienen in de   En dan natuurlijk allemaal met hetzelfde shirtje aan met het bedrijfslogo erop. Zo is je bedrijf ook meteen op een positieve manier zichtbaar voor klanten en nieuw talent.”

Wil jij ook verzuim verlagen en voorkomen?

Met de MKB Verzuim-ontzorgverzekering van a.s.r. word je niet alleen ondersteund bij verzuim, maar helpt de Ontzorgmanager je ook met preventie. Zo sta je er nu niet alleen voor, blijven mensen later met plezier bij je werken, en draag je altijd bij aan een vitaal werkend Nederland.