Hay Group ondervroeg voor haar onderzoek naar deze leiderschapsstijlen meer dan 95.000 managers bij 2.200 organisaties wereldwijd. Hierbij werden werkklimaat en leiderschap gemeten aan de hand van 180 graden feedback: de directe reports (de mensen die direct aan de leidinggevenden rapporteren) werden bevraagd op de leiderschapsstijl van hun managers. Het onderzoek heeft aangetoond dat managers zes wezenlijke gedragspatronen of leiderschapsstijlen gebruiken: de dwingende, de gezaghebbende, de relatiegerichte, de democratische, de maatgevende en de coachende stijl.

Demotiverend werkklimaat

De uitkomsten laten zien dat op een aantal parameters Nederland aanmerkelijk lager scoort dan het Europese en het mondiale gemiddelde. Slechts 12 procent van de Nederlandse managers blijkt in staat te zijn vier of meer leiderschapsstijlen te hanteren, tegenover 23 procent van de Europese managers. Ook op het gebied van het creëren van een high performance werkklimaat scoren de Nederlandse managers met 7 procent amper de helft van de 12 procent van hun Europese collega’s. Gezien deze cijfers mag het nauwelijks verbazing wekken dat de Nederlandse managers op een negatieve parameter – het creëren van een demotiverend werkklimaat – met 68 procent juist wel veel ‘beter’ scoren dan de 56 procent van de Europese en de 55 procent van de mondiale collega’s.

Er is dus voor Nederlandse managers nog winst te behalen op het gebied van werkklimaat en high performance. Volgens Anne Branger, director Online Tools van Hay Group is het daarvoor nodig dat de manager de zes leiderschapsstijlen afwisselend en afhankelijk van de situatie en persoon toepast. “Op het moment dat je vastzit in een of twee leiderschapsstijlen kun je niet effectief zijn. Zo zie je bijvoorbeeld dat de meest succesvolle managers leiderschapsstijlen hanteren die gericht zijn op de lange termijn en die voortkomen uit een heldere visie op de lange termijn: een mix van gezaghebbend, democratisch, coachend en relatiegericht. Bovendien stellen ze mensen in staat door middel van coachend leiderschap – het ondersteunen van mensen in hun ontwikkeling – zelf volgens deze visie te werken.”

Invloed van de crisis

Uit het onderzoek van Hay Group komt ook naar voren dat managers in Europa onder invloed van de aanhoudende economische crisis steeds meer terugvallen op een dwingende leiderschapsstijl. Branger: “Dat vertaalt zich in veel ‘doe wat ik zeg’ en veel controle en minder vrijheid van handelen voor de medewerker. Deze ontwikkeling is overigens niet alleen maar negatief en kan in crisissituaties juist heel effectief zijn: het helpt namelijk om alle neuzen de zelfde kant op te krijgen en het kent weinig tolerantie voor slechte presteerders. Bovendien worden er beslissingen genomen, die nodig zijn.” Branger ziet echter ook een duidelijk nadeel: “Het is als stijl beperkt houdbaar en dus niet geschikt voor de lange termijn. Omdat het op den duur leidt tot weerstand, passiviteit, eventueel zelfs sabotage en omdat het als stijl weinig innovatief is.”

Meer weten? Ontdek hier hoe u de zes leiderschapsstijlen kunt herkennen en toepassen.