Er is in veel organisaties sprake van een toenemende druk in het werk. Werknemers reageren hier verschillend op. De groep werknemers die mentaal niet in staat is met de toegenomen druk om te gaan, geen of te laat hulp inschakelt en vervolgens in somberheid belandt wordt steeds groter. Rob Hoedeman, stafarts bij 365: “Werknemers blijken - vaak uit angst voor het verlies van een baan - langer door te lopen met klachten. Dat verklaart de langere verzuimduur.” Een groeiende kostenpost: gemiddeld blijkt een werknemer met een depressie 30 dagen uit te vallen en kost daarmee een werkgever in totaal zo’n 6.000 euro. Daarna blijft er een kans op herhaling van maar liefst 50 procent en is het verzuim onder werknemers met een depressie negen keer zo hoog aldus de arts.

 

Onzichtbare kosten

Onzichtbaar zijn de kosten als gevolg van productiviteitsverlies door presenteïsme. Hoedeman: “Veel werknemers met een depressie werken door, of zijn voorafgaand aan en na een depressie wel op het werk aanwezig, maar minder effectief. De kosten hiervan worden geschat op zes tot zeven maal de zogenaamd zichtbare verzuimkosten.” Hoedeman vervolgt: “Het is begrijpelijk dat werkgevers in een onzeker economisch klimaat zich voornamelijk focussen op de efficiëntie van processen en de continuïteit van de organisatie. Aandacht voor de mensen op de werkvloer versobert. Hier ligt de eerste winst: symptomen van depressie signaleren en aandacht voor presenteïsme om zo grotere uitval voor te zijn.”

 

Symptomen

Symptomen van depressie zijn: langdurige somberheid in combinatie met onder meer verstoorde slaap, verminderde eetlust, weinig energie, vermoeidheid, concentratieproblemen, besluiteloosheid, traagheid, lichamelijke onrust, schuldgevoelens, gedachten over de dood of zelfdoding. Bij verzuim met een depressie gaat het om langer dan twee weken ongewoon somber zijn en/of nergens meer plezier in hebben in combinatie met vijf van de genoemde overige klachten. Hoedeman: “In onze cijfers gaat het met name om werknemers met een depressie. Er zijn ook veel werknemers met depressiviteit, somberheid vaak in verband met overspannenheid. Maar dit is een lichter beeld dat verdwijnt met het afnemen van stress. Dat is dus geen depressie. Het totale verzuim is aan het afnemen, maar verzuim door ernstigere ziektebeelden zoals depressie neemt dus toe.”

 

Invloed werkgever

Een depressie ontstaat vanuit - vaak een combinatie van - privé- en werkproblematiek. Het goede nieuws is dat werkgevers zelf veel kunnen doen om depressiviteit onder hun werknemers te verhelpen. Werkgebonden- en persoonlijke resources - energiedrivers - blijken namelijk door daarmee samenhangende positieve emoties aan de ene kant beschermend tegen een negatieve neerwaartse spiraal richting depressie. Aan de andere kant zorgen deze resources voor een betere stemming en meer energie, met als gevolg 18 procent meer productiviteit en 12 procent meer omzet.

Hoedeman: “De financieel gunstige effecten van positieve emoties laten niet lang op zich wachten, we weten namelijk ook uit wetenschappelijk onderzoek dat je met een verbeterde stemming een dag later aantoonbare omzetgroei kan bereiken. Helaas blijkt ook uit onderzoek dat managers vaak gewoonweg niet weten wat werknemers hierbij drijft en er dus überhaupt niet naar kunnen handelen. Ik verwacht dat door alleen al gerichte aandacht van managers voor de werk- en persoonsgebonden resources, zij het presenteïsme direct kunnen terugdringen met 15 procent, en verzuim als gevolg van depressie met 10-15 procent kunnen verminderen.” Hiermee verlaagt een werkgever met 100 werknemers indicatief zijn jaarlijkse kosten met ruim 12.000 euro én draagt uiteraard bij aan goed werkgeverschap.