Kort gezegd zijn er drie vormen van verlofregelingen in Nederland:

• wettelijk recht op betaald verlof;
• wettelijk recht op onbetaald verlof;
• betaald en onbetaald verlof op basis van overeenkomst.

Wettelijk recht op betaald verlof

De WAZO verplicht u in een aantal gevallen om de werknemers betaald verlof te geven:

• Een werknemer krijgt betaald verlof wanneer hij een wettelijke plicht moet nakomen.
• Betaald verlof is ook wettelijk geregeld bij bijzondere persoonlijke omstandigheden, zoals huwelijk, geboorte en begrafenis van naaste familie (calamiteiten verlof).
• Voor de verzorging van kinderen of ouders (kortdurende zorgverlof).
• Voedingsverlof tot negen maanden na de geboorte van een kind.
• Daarnaast hebben werknemers ook recht op betaald verlof in geval van bevalling van de partner (kraam verlof).

Betaald verlof – de uitzonderingen

Buiten deze gevallen van betaald verlof bestaan er nog een tweetal wettelijke verlofregelingen. Deze gelden speciaal voor leden van de ondernemingsraad (OR) of leden van de OR-commissies. Zij hebben recht op betaald verlof voor het bijwonen van vergaderingen van de ondernemingsraad of commissies en voor het deelnemen aan scholing voor OR-leden.

Wettelijk recht op onbetaald verlof

Onbepaald verlof is een periode van verlof waarin u niet verplicht bent loon af te dragen aan de werknemer. Wettelijk zijn er (in de WAZO) een aantal vormen van verlof geregeld. Hier heeft een werknemer dus ook recht op.

Er zijn een aantal redenen voor een werknemer om onbetaald verlof op te nemen. Dit zijn:

• politiek verlof;
• verlof voor uitbetaalde vakantiedagen uit een vorig dienstverband;
• zwangerschaps- en bevallingsverlof;
• pleegzorgverlof;
• adoptieverlof;
• langdurend zorgverlof;
• ouderschapsverlof.

Betaald verlof en onbetaald verlof op basis van overeenkomst

Vaak worden er nog afspraken gemaakt over aanvullende verlofregelingen. Deze afspraken worden gemaakt in de cao of met de ondernemingsraad. Er zijn een aantal veelgemaakte afspraken. Onder andere:

• onbetaald verlof in verband met studie;
• het nemen van een sabbatical year;
• of onbetaald verlof bij ‘zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden’. Ook wel calamiteitenverlof genoemd.