Toestemming voor ontslag nodig bij internationale arbeidsovereenkomst?
Het is bekend: een werkgever heeft voorafgaande toestemming voor ontslag nodig, vanwege het bestaan van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945 (BBA). Het BBA geldt in principe voor alle werknemers; de statutair directeur en onderwijzend personeel is bijvoorbeeld wel uitgezonderd. En hoe zit dat met werknemers met een internationale arbeidsovereenkomst?
Een Amerikaanse werknemer heeft een arbeidsovereenkomst voor drie jaar bij Nuon. Hij werkt in Amsterdam bij een Nederlandse werkgever, en op de arbeidsovereenkomst is het Nederlands recht van toepassing verklaard. Nuon heeft de arbeidsovereenkomst na ruim een jaar zonder voorafgaande toestemming opgezegd. De gedachte van Nuon was dat de werknemer na het einde van het dienstverband zou terugkeren naar Amerika, zodat de belangen van de Nederlandse arbeidsmarkt bij zijn ontslag geen rol spelen. De werknemer meent dat hij moet worden behandeld als elke gewone werknemer en dat zijn arbeidsovereenkomst alleen ná toestemming had mogen worden opgezegd.
Belangen van de Nederlandse arbeidsmarkt
De Hoge Raad buigt zich over de reikwijdte van het BBA ten aanzien van deze internationale arbeidsovereenkomst. De HR oordeelt dat de toepasselijkheid van het BBA afhangt van de vraag of de belangen van de Nederlandse arbeidsmarkt zijn betrokken bij de (beëindiging van de) arbeidsovereenkomst. Hieraan voegt de HR toe dat dit belang van de Nederlandse arbeidsmarkt grotendeels samenvalt met het belang van de werknemer tegen ongerechtvaardigd ontslag. Bij de vraag naar die ontslagbescherming moet worden gekeken naar de concrete omstandigheden, zoals de verbondenheid van de werknemer en zijn werkzaamheden met Nederland. Bij die afweging is niet (meer) van doorslaggevend belang of de werknemer na opzegging van de arbeidsovereenkomst al dan niet terugvalt op de Nederlandse arbeidsmarkt, dus een WW-uitkering aanvraagt en hier gaat solliciteren. In deze zaak behoort die BBA-ontslagbescherming ook aan de werknemer toe te komen. Hij is dus ten onrechte zonder voorafgaande toestemming ontslagen.
Hoge Raad, 24 februari 2012, LJN: BU8512
Tip
Het BBA, en daarmee het vereiste van voorafgaande toestemming voor opzegging, is eerder van toepassing op een internationale arbeidsovereenkomst dan soms wordt gedacht. Zeker als de werknemer wat betreft inhoud en uitvoering van de arbeidsovereenkomst weinig verschilt van de ‘gewone’ werknemer, moet de werkgever rekening houden met het BBA.
