Ruurd Baane

Wat vaak start als mooie intentie – de mens centraal, het team in de lead – krijgt regelmatig een eenzijdige uitwerking, met soms heel nare uitwassen.

Sinds econoom, socioloog en Nobelprijswinnaar Gary Becker in de jaren zestig de human capital-theorie introduceerde, heeft het denken over waarde-creatie door investeren in menselijk kapitaal een vlucht genomen. Vanaf de jaren negentig domineerde Dave Ulrich het denken over HR en waarde-creatie. Hij verlichtte de HR-wereld met een visie en aanpak om human capital meer strategisch in te zetten. Na zo’n twintig jaar kunnen we constateren dat de verwachtingen vaak maar ten dele zijn waargemaakt.

Het vakgebied van Human Capital is geen exacte wetenschap. Maar wordt in toenemende mate wel zo benaderd. Er kan steeds meer, we weten steeds meer en meten steeds meer. ‘Making the soft stuff hard,’ dat is het credo van deze tijd.

De Griekse filosoof Plato schreef rond 400 voor Christus over ‘meesterschap'. Hij noemde dit het vermogen van mensen om in te zien wat juist handelen is. Kort gezegd zijn er drie bronnen die het menselijk handelen motiveren: buik, hart en hoofd. De vitale buik gaat voor plezier en genot. Het krachtige hart gaat voor daden, erkenning en verbinding met mensen. En het heldere hoofd is gericht op waarheid, kennis, inzicht en overzicht. Idealiter bepalen deze drie bronnen gezamenlijk ons handelen en leiden zo tot innerlijk evenwicht.

BMW produceert auto’s die sportieve prestaties leveren en tegelijkertijd extreem zuinig zijn. KPN geeft de garantie dat hun internet supersnel én maximaal beveiligd is. En we willen graag de wereld rondvliegen in veilige vliegtuigen met veel comfort (beenruimte, in-flight entertainment, en als het even kan gratis wifi), maar alles wél voor een betaalbare prijs. We zoeken steeds meer de grenzen op van het schijnbaar onmogelijke.

Ik hoorde laatst dat je vanaf je 43e al eigenlijk arbeidsbejaard bent. Mijn gedachten dwaalden af naar mijn vader. In 1997 werd hij 65. Hij is nu 82 jaar oud. Mijn vader was dominee. Maar eigenlijk is hij nooit gestopt. Hij staat gemiddeld nog twee keer per maand voor de kerk. En doet daarbovenop ook hier en daar nog een huwelijk en begrafenis. Hij vindt het vanzelfsprekend om nog professioneel actief te zijn. Het houdt hem jong van geest, hij ontmoet veel mensen, en hij onderhoudt een waardevol netwerk.

Vakmanschap is weer helemaal hot! Zet professionals in hun kracht en het succes lacht je toe. Gelukkig begrijpen we steeds beter hoe vakmanschap kan worden gestimuleerd. Desondanks is slechten van barrières om vakmanschap daadwerkelijk tot wasdom te laten komen een weg van de lange adem. De ingrediënten zitten vaak verstopt in het DNA van de organisatie. Dat de HR-knop hierbij relevant is, maakt ons werk waardevol.

Bent u een iPhone-freak? Een Android-type? Of zweert u toch meer bij een good old Blackberry? Zonder kloeke smartphone is werken in deze tijd een ‘hell of a job’. Privé aangeschaft of van de baas, het speeltje behoort tot de standaarduitrusting van de gemiddelde kantoorwerker. Niet meer voorbehouden aan de elite. En de volgende gadget-hausse is alweer onderweg: de tablet-pc, op de voet gevolgd door de netbook.

Peter Cappelli, talent goeroe aan de Wharton School of Business, stelt dat in de Verenigde Staten steeds meer organisaties stoppen employee surveys. De bedrijven weten toch al dat het slecht gesteld is met de betrokkenheid. Dus waarom nog meten en jezelf kwellen? Dat die betrokkenheid zo laag is, wijdt Cappelli aan de continue reorganisatiedrift. Baanzekerheid is voor medewerkers geen asset meer is om een vast dienstverband aan te gaan. Daarnaast investeren bedrijven steeds minder in de ontwikkeling van hun medewerkers. Het duurt te lang, ze zijn zo weer weg en het levert te weinig op. Vanuit dit perspectief worden satisfaction/engagement surveys vaak gezien als een typisch gevalletje van BNVA (Business Non Value Adding). Volgens Cappelli is dit de wereld op z’n kop en een betreurenswaardige tendens: omdat we slecht bezig zijn, steken we onze kop maar in het zand…