Logo
  • Nieuws
  • 26 april 2012
  • Bas Ammerlaan

Uw baas is een aap

Veel menselijk gedrag is te voorspellen door te kijken naar apen – ook op de werkvloer. Dit bepleit Dario Maestripieri, primatoloog en professor aan de universiteit van Chicago, in zijn nieuw verschenen boek Games Primates Play. Volgens hem is het mogelijk onderlinge rivaliteit op de werkvloer te beperken en samenwerking te bevorderen door dit te erkennen.

Beeld Uw baas is een aap

Werknemers schrijven vaak lange e-mails aan hun baas, die vervolgens een paar dagen later met een korte reply worden beantwoord. De langere antwoordtijd en de kortheid van het bericht is recht evenredig met de mate van dominantie van de baas.

 

Volgens Maestripieri is dit ook te zien bij bijvoorbeeld chimpanseegemeenschappen, waar ondergeschikte apen langdurig en op eigen initiatief gaan vlooien bij dominante groepsleden. Wanneer de ondergeschikte aap op zijn beurt vraagt gevlooid te worden moet hij hiervoor lang aandringen en krijgt hij maar een korte behandeling.

 

Dominant

Vergelijkbaar gedrag is te zien wanneer een dominante werknemer een gesprek heeft met een mindere op de werkvloer. Hij neemt dan de stoel die met de rug naar de muur staat (om beter in staat te zijn aanvallen van rivalen of luipaarden te kunnen zien aankomen), hij luistert minder goed naar de opmerkingen van de mindere dan andersom en is de eerste die de deur uitloopt als het gesprek voorbij is. Net als bij bavianen, merkt Maestripieri op.

 

Schijnwerpers

Volgens Maestripieri is een van de meest leerzame observaties te maken door te kijken naar het gedrag van apen en mensen binnen en buiten de schijnwerpers. Net als apen kunnen mensen voorbeeldig sympathiek zijn als alle ogen op hen gericht zijn, maar duivels als ze denken onder de radar te vliegen.

 

Deze observatie past hij toe op zogenoemde ‘peer reviews’ binnen de academische wereld. Hierbij is de naam van de auteur bij de beoordelaars bekend, maar de auteur weet niet door wie hij wordt beoordeeld. De bedoeling hiervan is vriendjespolitiek te vermijden, waarbij academici elkaar goed beoordelen om zo allebei meer succes te boeken.

Hoewel academici elkaar soms toch laten weten door wie ze worden beoordeeld werkt het systeem redelijk goed. Helaas zorgt het voor een ander probleem: men gaat elkaar negatief beoordelen om zo elkaars financiering of publicatierechten te kunnen krijgen.

 

Transparantie

Volgens Maestripieri is de oplossing voor dit probleem totale transparantie met behulp van internet. Dit zou ook van toepassing kunnen zijn op het bedrijfsleven of andere plekken waar anonimiteit zorgt voor ongecontroleerde rivaliteit: als iedereen kan zien wie wat beoordeelt dan moeten beoordelaars openlijk uitkomen voor hun kritiek. Hieruit concludeert Maestripieri dat anonimiteit de voordelen van zelfzuchtig gedrag verhoogt, terwijl transparantie juist de samenwerking stimuleert.

Producttips

Volg HR Praktijk

Word gratis lid en ontvang op dinsdag en donderdag het laatste HR-nieuws in uw mailbox! Én als lid krijgt u ook toegang tot exclusieve online artikelen.