Omdat niet meer in één keer het hele kapitaal hoeft te worden aangewend voor een pensioenuitkering, kunnen werknemers nu kiezen om tijdens de pensioenopbouw het beleggingsrisico langzamer af te bouwen. Dan belegt de pensioenuitvoerder het pensioenkapitaal langer en voor een groter deel in aandelen. Dit kan leiden tot een hogere of lagere pensioenuitkering. Maakt de werknemer in de opbouwfase geen keuze? Dan wordt de pensioenopbouw afgestemd op de aankoop van een vaste pensioenuitkering. De definitieve keuze voor een vaste of een variabele uitkering maakt de werknemer overigens op de pensioendatum.

Voordelen doorbeleggen

Doorbeleggen kent twee voordelen:

1. Met de variabele pensioenuitkering kan er een langere beleggingshorizon worden aangehouden. Daardoor kan het beleggingsrisico langzamer worden afgebouwd. Zo is er meer kans op een hoger beleggingsrendement voor de werknemer. En je bent niet afhankelijk van de rentestand op de pensioendatum. Daarmee vergroot je de kans op een hoger pensioen. De marktrente of de waarde van de beleggingen kunnen immers stijgen.
2. Op de pensioendatum kan de werknemer kiezen voor een combinatie: een vaste pensioenuitkering én een variabele pensioenuitkering.

Risico’s doorbeleggen

Risico’s van doorbeleggen na de pensioendatum zijn er echter ook. Het pensioen kan namelijk ook dalen. De werknemer loopt meer risico. Dit komt omdat de marktrente of de waarde van de beleggingen kunnen dalen. Er bestaan bij een variabele pensioenuitkering geen garanties voor de hoogte van de pensioenuitkering. Bovendien kan de gemiddelde levensverwachting in de toekomst toenemen. Als dit zo is, moeten pensioenuitvoerders langer pensioen uitkeren en neemt het jaarlijkse pensioenbedrag af.

Meer bewustzijn nodig

Een groter pensioenbewustzijn is noodzakelijk voor werknemers om goede keuzes te maken. Doorbeleggen is slechts een middel om het pensioendoel te halen. De wezenlijke discussie moet gaan over het pensioendoel zelf, namelijk hoe zorgt de Nederlander ervoor dat hij straks voldoende pensioen heeft opgebouwd. Meer inzicht in de rendementsrisico’s voor deelnemers is onontbeerlijk. Wanneer deelnemers realtime inzicht hebben in hun pensioenverwachting, dan helpt dat bij het maken van keuzen en krijgen zij meer regie over hun eigen pensioenvermogen. Er ligt daarom een uitdaging voor uitvoerders, adviseurs en werkgevers om werknemers te activeren om zich bezig te houden met het pensioen. Voor de werknemer zijn deze vragen van belang: ‘‘Wat heb ik? Wat wil ik? Wat kan ik?’’ Uitvoerders zorgen voor digitale ondersteuning door op belangrijke momenten berichten te sturen waarin stappen worden aangeven voor vervolgacties. Hiermee worden werkgevers geholpen en adviseurs gefaciliteerd om werknemers bij pensioenkeuzes te begeleiden. De belangrijkste keuze die een werknemer ten aanzien van zijn pensioen maakt, is of hij zich er wel of niet tijdig in gaat verdiepen.

Gedeelde verantwoordelijkheid

Als we meer eigen verantwoordelijkheid verwachten, moeten we ook de tools aanbieden om dit te faciliteren. Deze tools zijn in ontwikkeling en moeten meer op maat worden gemaakt; specifieker gericht op de situatie van de werknemer. Het prijskaartje hiervoor is iets waar alle stakeholders aan kunnen bijdragen: de aanbieder in de vorm van tools en gemak, de werkgever door in gesprek te gaan met zijn personeel over pensioen, de overheid om pensioenadvies fiscaal te faciliteren en uiteindelijk natuurlijk de deelnemer zelf, die profijt heeft van een goed advies.