Koning, keizer, generaal, deze gast kennen we allemaal. Vanuit de coulissen komt Peter van Uhm, voormalig commandant Landstrijdkrachten. Hij is de eerste spreker tijdens De BOShow. Hij is geslaagd. Waarmee? Met het opvoeden van een hulphond, Zander genaamd. Van Uhm vertelt vol trots over de missie van hem en zijn vrouw. Zander heeft een klein jaar bij hen doorgebracht en heeft zijn diploma voor hulphond gehaald. Eigenlijk zijn ze gestraft voor goed gedrag, na 10 maanden hebben ze al afscheid van Zander moeten nemen, daar waar het doorgaans 12 maanden is.

Overtuigingskracht

Het toont hoe begaan Van Uhm met ‘het goede doen’ is. Hij wil bijdragen aan een betere wereld. Een van de redenen dat hij destijds het pad van Defensie op is gegaan. Zijn inspiratiebron was Winston Churchill. Hij refereert aan de toespraak van de Britse staatsman in de 2e wereldoorlog. Van Uhm: “Hij zei in plat Nederlands gezegd: ‘Het wordt klote, maar we gaan wel winnen.” Van Uhm valt voor de overtuigingskracht van de man. Binnen de krijgsmacht leer je snel leidinggeven. Je hebt daar een steep learningcurve. Mensen overtuigen, het is volgens de voormalig commandant een stukje talent, maar je kunt ook veel leren.

Onzekerheid

Na de introductie ‘neemt Van Uhm het tapijt’. Is er iemand perfect in de zaal? Er gaan geen duimpjes de lucht in. Van Uhm: “We kunnen constateren dat u het niet alleen doet. We doen het samen in een best lastige wereld. We nemen de weg naar een multipolaire wereld waar één constante is: onzekerheid. Tijdens reorganisaties heeft u waarschijnlijk een les geleerd: beter negatieve onduidelijkheid dan onzekerheid. We zijn mensen, die houden niet van onzekerheid. We hebben zorgen over pensioen, huis, salaris. En die zorgen nemen alsmaar toe.”
Van Uhm ziet wel een kentering. “De jeugd begint bewuster te leven. Men gaat weg bij materialisme. Zelfs de heilige koe, de auto, wil men niet meer bezitten maar gebruiken. De coöperatie is nu crowdfunding.”

Werknemer 2020

Hij heeft wel een waarschuwing voor werkgevers: “Belijd mvo niet met de mond. Alles wordt transparanter, dus je kunt niet duiken. Mensen vragen erom. Werkgever 2020 kent zijn werknemer, ziet ze en luistert naar ze. Daar zijn we echter niet zo goed in. ‘Ik begrijp jou’ is niet automatisch ‘het is goed.’ Je moet de werknemer 2020 echt begrijpen. Zo hadden we bij Defensie moeite met werving. We begrepen de jeugd niet. Die zijn slimmer, sneller en socialer. Niet per se beter, maar anders. Je moet ze begrijpen om ze binnen te halen en te houden.”
De werknemer 2020 hoe ziet die eruit? Er zijn volgens Van Uhm een paar categorieën mensen die overleven. Hij haalt daarbij Thomas Friedman aan, de schrijver van The World is Flat. “Je hebt very special people als Bill Gates. Very specialised people zoals hersenchirurgen en je hebt de categorie untouchables, de adaptable. Die laatsten maken bewuste keuzes om zich aan te passen en effectief te blijven.”

Werkgever 2020

De werkgever 2020 moet een betrouwbare werkgever zijn. Van Uhm: “Bij Defensie moet je zelfs blind vertrouwen in elkaar hebben. Werkgevers moeten dit ook zien te bereiken. Controleert u vertrouwen? Ik luisterde een keer mee toen mijn zoon van 23 een telefoontje kreeg toen hij bij ons was – mijn vrouw en ik zijn bovenal ouders – en vroeg hem na afloop waar het nou over ging – het was een nogal lang en voor ons onduidelijk gesprek. Het bleek een werknemer te zijn met huwelijksproblemen en vroeg mijn zoon om advies. Vertrouwen daar draait het om. Wees eerlijk en duidelijk naar jezelf en naar je mensen.”
Dat Defensie daarbij ook wel eens de mist in gaat laat Van Uhm niet onbesproken. “We hebben op dat vlak een keer een flater begaan. In onze uitingen gebruikten we beelden van aanvallende helikopters en een hoop dynamiek. Jongelui wilden dat wel. Eenmaal bij de krijgsmacht waren er geen helikopters maar gingen ze loodsen in met het interieur van een helikopter en maakten we de geluiden erbij.”

Vertrouwen

“Het gaat om vertrouwen. Om verbinding met je mensen maken. You have to get in the brain of your people. The good news is, there is plenty of room. Je moet ook tegenspraak dulden. Het is een unity of effort. Ook de baas moet zich kwetsbaar durven opstellen. HR-managers zijn daarbij de thermometer van de organisatie. Durf een spiegel te zijn voor de baas. Van de organisatie maar ook van de baas zelf. Zit ie lekker in zijn vel?”
“Delegeert u verantwoordelijkheid? Je kunt het geven maar niet delegeren. Je moet mensen rugdekking geven, dan gaan ze voor je. Je bent verantwoordelijk. Zo was ik verantwoordelijk voor 70.000 militairen. Toen mijn zoon in 2008 in Afghanistan omkwam samen met soldaat der eerste klasse Mark Schouwink discussieerde men in de media over de nut en noodzaak van de missie. Woede haalde mij uit mijn verdriet. Ik ben verantwoordelijk. Tijdens een persconferentie vertelde ik dat we doorgingen met het helpen van de Afghanen. De discussie in de media ging daarna weer de goede kant op. Als u zo als werkgever met uw mensen omgaat kunt u het verschil maken.”

En toen was het stil in de zaal. Het persoonlijke verhaal van Van Uhm kwam aan. Ook al vormt de krijgsmacht een uitzondering wat betreft grootte van de organisatie, de menselijke maat heb je in elk bedrijf.

Cijfers en mensen

Maar de stilte duurde niet lang. De stelling ‘Het ligt aan HR zelf dat het niet aan strategische vraagstukken toekomt’ werd ingebracht en de Like-handen konden weer worden gebruikt. Het kreeg redelijk veel Likes. Een reactie vanuit de zaal was dat het je eigen verantwoordelijkheid is. Het ligt altijd aan jezelf. Een ander reageerde dat als je niet je eigen agenda bepaalt, je er niet aan toe komt. Van Uhm haalde daartoe de spreuk aan ‘Tijd heb je niet, tijd maak je’.
Een vraag van sidekick Peter van den Hout, hoofdredacteur HR Praktijk, was ‘Hoe krijg je de neuzen dezelfde kant op?’ Van Uhm: “Visie hebben. In de hoofden van de mensen krijgen, dan creëer je begrip. Laat mensen in eigen woorden uitleggen wat er van ze wordt verwacht.”
Vanuit de zaal kwam de vraag of Van Uhm ooit heeft willen stoppen met leidinggeven. “Dat heb ik ja. Zelfs om te stoppen bij Defensie. Mijn vrouw zei toen echter tegen mij dat ik het besluit niet moest nemen als ik niet lekker in mijn vel zat. Ik ben toen in een andere functie gaan werken, zat lekkerder in mijn vel en kon toen de keuze bewuster maken.”
En wat het onderscheid is tussen een manager en leider. Of is dat één persoon? Van Uhm: “Teveel managers vergeten de leider te zijn. Het gaat om cijfers maar uiteindelijk om de mensen.”

De BoShow: Werkgeverschap van de toekomst

Hoe ziet werkgeverschap er in de toekomst uit? Wat verwachten medewerkers in 2020 van u als werkgever? Hoe ontwikkelt de arbeidsmarkt zich de komende jaren en hoe kunt u anticiperen op die aankomende veranderingen? Onder leiding van Bas Westerweel deelden drie uiteenlopende sprekers hun visie op werkgeverschap 2020. Ieder vanuit zijn eigen expertise en verrassende invalshoek.

Bekijk hier de talk van Peter van Uhm