Vijftig grote Nederlandse bedrijven, verenigd in de Coalitie Anders Reizen, zullen de reizen van hun medewerkers tot minimaal 1 september blijven beperken. Maar als men weer terug wil naar kantoor, hoe doe je dat dan zo veilig en duurzaam mogelijk? Die vraag werd door DuurzaamBedrijfsleven.nl gesteld aan Arcadis, dat onderdeel is van de coalitie. "Wij volgen het advies van de overheid: werk zoveel mogelijk thuis", vertelt Guido Hagen. Als projectleider voor mobiliteitsbeleid bij ontwerp- en consultancy-organisatie Arcadis denkt hij mee over de vormgeving van het mobiliteitsbeleid van de toekomst.

In de nabije toekomst verandert er bij Arcadis relatief weinig. "We kunnen ons werk goed thuis doen, en dat blijft ook zo. Zolang wij zoveel mogelijk thuiswerken is er meer plek in het OV voor mensen met vitale beroepen,” zegt Hagen. Toch is het waarschijnlijk dat er meer Arcadis-medewerkers op kantoor willen werken, denkt Lars Dinnissen, senior adviseur corporate real estate. "Voor sommige dingen is het heel belangrijk om elkaar in het echt te zien. Een brainstormsessie over een complex onderwerp of een gezamenlijke ontwerpsessie. Dan wil je elkaar in de ogen kunnen kijken. Voor dat soort creatieve samenkomsten moeten we ons kantoor zeker inrichten."

Herinrichting vergaderzalen

Ook voor thuiswerkers kan er nog een en ander beter. “Je moet nadenken over digitaal overleg: hoe ondersteun je de verschillende soorten bijeenkomsten, van presentaties tot vergaderingen,” zegt Dinnissen. “Dat thuiswerken heeft ook voordelen: er is meer vergaderdiscipline en veel mensen werken efficiënter. Die voordelen willen we niet kwijtraken in de aankomende overgang.”

Dinnissen denkt na over de beste inrichting voor kantoren. Hij is ook adviseur van de taskforce die Arcadis opzette rond corona-proof werken. In de anderhalvemetersamenleving zal iedereen meer ruimte nodig hebben. "Het acht uur achter een bureau zitten op kantoor is denk ik voorbij. Meer thuiswerken wordt de norm, en daar moet je ook je kantoor op inrichten als onderneming." Bij Arcadis betekent dat bijvoorbeeld een herinrichting van de vergaderzalen. Veel van de huidige vergaderkamers zijn met de anderhalve meter straks maar geschikt voor twee personen en zijn daardoor praktisch onbruikbaar voor bijeenkomsten. "Maar misschien kunnen we de indeling aanpassen zodat er grotere kamers ontstaan, waar nu meer behoefte aan is."

Mobiliteit en OV-drukte vermijden

Ook qua mobiliteit wordt afstand houden een grote uitdaging. Dat het gros van de medewerkers thuis blijft, scheelt enorm. Oók voor de duurzaamheid, weet Hagen. "Niet reizen is de duurzaamste vorm van reizen. Wat dat betreft ben ik blij dat de transitie naar meer thuiswerken goed ging. Ik hoop dat ook na de crisis mensen meer thuiswerken; als men een dag extra niet naar kantoor komt, scheelt dat heel veel CO2-uitstoot."

"We hopen dat mensen straks weer veilig en gezond kunnen reizen. Daarvoor willen we goede afspraken maken, met onze medewerkers en met de NS. Buiten de spits reizen is bijvoorbeeld een goede optie", zegt Hagen. Ook Dinnissen hoopt dat dat mogelijk wordt. "Een hele dag op kantoor werken wordt lastig als je de drukte in OV wil vermijden. Dus dan kom je alleen voor een vergadering of brainstorm naar werk."

Smart Building-technieken

De coronacrisis brengt de toekomst van duurzaam vervoer niet in gevaar, verwacht Hagen. Zo zal het wagenpark van Arcadis steeds meer elektrisch worden - net als alle andere wagenparken, aangezien vanaf 2030 nieuwe auto's elektrisch moeten zijn. En omdat niet-reizen de meest duurzame vorm van reizen is, kan de coronacrisis op dat vlak voor een versnelling zorgen. Zo stelt de Coalitie Anders Reizen dat veel werkgevers nu zoeken naar een nieuwe balans tussen werken op afstand en samen werken op kantoor. Op kantoorgebied zal er veel veranderen, vermoedt Dinnissen om die reden. "De vraag is of we ooit weer allemaal terug naar kantoor gaan. Ik denk het niet; nu blijkt dat thuiswerken bij veel organisaties werkt, zal het blijven. Ik sprak vroeger heel vaak managers die dachten dat hun personeel nog niet toe was aan veel thuiswerken. Nu blijkt het wel te kunnen."

Het gaat in de verdere toekomst mogelijk over meer dan alleen afstand houden. "Als je minder mensen kan blijven onderbrengen, gaan de kosten per werkplek wel omhoog. Is het mogelijk om minder ruimte beter te gebruiken? Geen ondernemer wil betalen voor ruimte die hij niet efficiënt gebruikt," zegt Dinnissen. Daarom worden smart building-technieken (en daarmee energie-efficiëntie) belangrijker. Ook thuiswerken zal onderdeel blijven uitmaken van het werken in de toekomst. Het is niet langer slechts een voordeeltje dat de baas medewerkers gunt, maar een essentieel onderdeel van het nieuwe werken. De coronacrisis heeft laten zien dat tijd- en plaats-onafhankelijk werken kan. Nu is het afwachten in hoeverre bedrijven hierop doorpakken en hun beleid duurzamer inrichten.