Logo
  • Nieuws
  • 11 oktober 2017
  • Door: Lonneke Gillissen, RBLG

Leren samenwerken met je robot-collega

Op de werkvloer neemt het gebruik van slimme robots snel toe. Robots nemen repeterende klusjes, gevaarlijk werk en vervelende taken over. Deze ontwikkeling leidt tot grote veranderingen. Gaan we naar een wereld zoals die in de jaren-tachtigtekenfilm The Jetsons wordt geschetst, waarin robots het werk hebben overgenomen en George Jetson twee dagen per week een uur werkt? Josje Verbeeten, directeur van de Robotacademie: “Optimale interactie tussen mens en robot, daar draait het om.”

Beeld Leren samenwerken met je robot-collega

Wie het servicecentrum van de gemeente Leidschendam-Voorburg bezoekt, wordt ontvangen door Elvie. “Goedemorgen, heeft u een afspraak?” vraagt ze beleefd. Op zich niet bijzonder, ware het niet dat Elvie een robot is. Het servicecentrum heeft haar aangenomen om als hostess bezoekers te ontvangen en hen te vragen of ze een afspraak hebben. Als Elvie is ingewerkt, zal ze bezoekers ook naar balies verwijzen en afspraken registreren. De opkomst van robots op de werkvloer is inmiddels een jaar of acht aan de gang, maar met de exponentiële groei van de capaciteit van geheugenchips nemen de ontwikkelingen de laatste jaren steeds sneller toe, en daarmee de toepassingsmogelijkheden.

Slimme robot

Josje Verbeeten is directeur van de Robotacademie, waar productiemedewerkers wordt geleerd samen te werken met de nieuwe generatie slimme robots. “Een slimme robot is niet voorgeprogrammeerd voor één specifieke taak, maar bezit de intelligentie om zich aan te passen aan zijn taak en omgeving. Hij kan bovendien zij aan zij werken met mensen. Doordat de technologie een vlucht neemt – robots kunnen bijvoorbeeld steeds meer zien met behulp van kleinere en betere camera’s en steeds beter voelen door verfijndere sensoren – groeien ook de toepassingsmogelijkheden gigantisch. Zo worden de eenarmige cobots, de collaborative robots, bijvoorbeeld ingezet voor heel veel klussen in de verpakkingsindustrie.”

En dan zijn er nog de humanoids, mensgelijkende robots, en AGV’s, Automated Guided Vehicles, zelfrijdende karretjes. “Humanoids zie je in steeds meer verschijningsvormen, van hostes en kelner tot politieagent. AGV’s worden al ingezet als pizzakoerier of machine die kan dweilen en schrobben.”

Interactie mens en robot

Door de flexibilisering van de techniek zullen dergelijke robots een steeds grotere rol spelen op de arbeidsmarkt. Dat roept de vraag op: moeten we vrezen voor ons werk of creëert de komst van slimme robots juist kansen? Ze bieden ons, mensen, immers juist de helpende hand. Verbeeten deelt die laatste zienswijze. “Robots zullen nooit hele banen vervangen, maar hooguit taken overnemen. Dat betekent zeker dat er dingen gaan veranderen. Zo is Elvie door de gemeente Leidschendam-Voorburg aangenomen om service te verlenen en ervoor te zorgen dat er geen wachtrijen zijn. De proef wordt terecht pas als geslaagd beschouwd als de samenwerking tussen Elvie en de servicemedewerkers soepel verloopt en de bezoekers haar werkzaamheden ook als aanvullend aan de bestaande dienstverlening ervaren. Optimale interactie tussen mens en robot, daar draait het om.”

Duurzaam inzetbaar

Een voorbeeld van zo’n geslaagde samenwerking is die tussen Annie (spreek uit: any) Trash op Schiphol en de schoonmaakmedewerkers van Hago aldaar, die zij bijstaat door als een soort Holle Bolle Gijs mensen aan te moedigen hun vuil in haar, de prullenbak, te gooien. Verbeeten: “De medewerkers zijn daarmee geholpen, doordat vuil minder gaat zwerven.” Mensen hoeven dus niet bang te zijn dat ze worden vervangen? Verbeeten: “Zie het zo: we moeten straks allemaal tot ons zeventigste werken, en wat is er dan mooier dan een robot die het zware, fysiek-belastende werk op zich neemt? Jij krijgt een controlerende en begeleidende rol: precies het soort werk dat je al die tijd kunt volhouden. De robot verlengt daarmee de duurzame inzetbaarheid van mensen.”

Dirty, dull & dangerous

En er zijn meer voordelen, stelt Verbeeten. Ook onze werktijden zouden kunnen veranderen dankzij de helpende hand van de robot. “Bij veel bedrijven vinden mensen het bijvoorbeeld niet prettig als er tijdens kantooruren wordt gestofzuigd. Dat werk zouden stofzuigrobots ’s nachts kunnen doen. Datzelfde geldt voor de productie-industrie: als robots bepaalde taken overnemen, hoeven er minder mensen in de nachtploegen te worden ingedeeld. Ook heeft een robot geen behoefte aan vakantie, slaap of een koffiepauze.” De robots nemen kortom, zoals Verbeeten dat noemt, het dirty, dull en dangerous werk over. “Saaie repeterende werkzaamheden behoren daardoor straks tot het verleden.”

Intuïtie en creativiteit

Voorwaarde is wel dat mensen zich bewust worden van wat er allemaal kan en zich voorbereiden op het feit dat met de robotisering taken gaan veranderen. Verbeeten: “We moeten kijken hoe we optimaal kunnen samenwerken met de robot. Vraag je af: wat betekent dat voor mijn werk en wat kan ik daar alvast voor leren? Door de mogelijkheden van samenwerkende mensen en robots zo veel mogelijk te benutten, weet je wat robots kunnen. En zie je bovendien ook wat ze níet kunnen. Typisch menselijke eigenschappen als inlevingsvermogen, creativiteit en intuïtie zullen robots niet krijgen en juist daarin kunnen we als mens onze waarde bewijzen. Onze inzet zal dus nog meer draaien om die unieke vaardigheden en zo zullen we het leuke en creatieve werk overhouden. De enige vereiste voor een goede samenwerking met robots is een positieve houding.”

Vaart der volkeren

En dat is precies waar Josje Verbeeten met de Robotacademie op inspeelt door het aanbieden van inspiratiesessies voor beleidsmakers en directie. “Dat de ontwikkelingen impact gaan hebben op je bedrijf, is een ding dat zeker is. Het is voor niemand een ‘ver van mijn bed’-show. Bedenk daarom tijdig hoe je daarmee wilt omgaan. En laat je medewerkers daar ook alvast over nadenken. Zo kunnen innovaties goed worden doorgevoerd.” Ga mee in de vaart der volkeren, wil Verbeeten maar zeggen. De eerste stap? “Het klinkt als een open deur, maar: verdiep je in het onderwerp, blijf niet passief, kom in beweging.” En dat kan al heel eenvoudig door de presentatie te volgen.

College: samenwerken met robots

Josje Verbeeten geeft tijdens het event Tomorrow@work 2017 het college: Smart robots, smarter people: bereid u voor op samenwerking met robots!

Producttips

Volg HR Praktijk

Word gratis lid en ontvang op dinsdag en donderdag het laatste HR-nieuws in uw mailbox! Én als lid krijgt u ook toegang tot exclusieve online artikelen.