Van Meel deed zijn onderzoek voor het Centre for Facilities Management van de Deense Technische Universiteit; het boek ‘Workplaces Today’ is het resultaat. In dit boek onderscheidt Van Meel tien verschillende soorten werkplekken die over de hele wereld terug te vinden zijn; per categorie beschrijft hij weer drie voorbeelden. Type 4 is het speelse kantoor. Voorbeelden hiervan zijn Lego Billund, Cisco Meraki San Fransisco en Google Dublin.

Gierend glijden

De ontwikkelafdeling van Lego is gehuisvest in een bescheiden laagbouw kantoor op de bedrijfscampus. Het gebouw huisvest 130 designers en ingenieurs van over de hele wereld, die verantwoordelijk zijn voor de creatie van succesvol nieuw Lego-speelgoed. Het kantoor beslaat twee verdiepingen met elkaar verbonden door een groot atrium met daglicht. Om van de ene verdieping naar de andere te komen, kun je door een glimmende buis naar beneden glijden. Maar de trap pakken is ook een optie.

Bijna alle werkplekken in het kantoor zijn open om communicatie binnen en tussen de projectteams te faciliteren. Projectteams bestaan uit diverse disciplines – ontwerpers, onderzoekers, ingenieurs, marketeers – die nauw samenwerken. Hun bureaus zijn gegroepeerd in clusters van vier tot acht, afhankelijk van de grootte van het project. Daartussen bevinden zich kasten – vooral gevuld met Lego-objecten – die verplaatst kunnen worden om ruimte te maken voor nieuwe projecten.

Het ontwerp is van de Deense kunstenaars en ontwerpers Rosan Bosch en Rune Fjord. Hun doel was om een omgeving te creëren die het creatieve proces zou faciliteren en stimuleren. De glijbaan lokte wat discussie uit tijdens de ontwerpfase. Sommige medewerkers waren bang dat het tot geluidsoverlast zou leiden als men gierend naar beneden zou glijden. Om dit tegen te gaan hebben ze de glijbaan wat verder van de bureaus geplaatst. Maar in de praktijk blijkt de glijbaan niet veel geluid met zich mee te brengen. Bosch: “Het is niet zo dat men de hele tijd naar beneden glijdt. Het heeft meer symbolische waarde. Het straalt speelsheid uit en een onconventionele manier van denken. Net als de rest van de inrichting.” Of het ook geschikt is voor iets traditionelere werkomgevingen? Bosch: “Toevoegen van kleur en diversiteit is nuttig voor elke werkomgeving. Het ontwerp van standaard kantoren volgt de gemene deler: ze stoten niemand voor het hoofd maar plezieren ook niemand. Naar mijn idee moet een werkomgeving uitdagend zijn, niet saai.”

Eigen ‘home base’

Om die reden is designer Primo Orpilla van ontwerpstudio O+A een beetje huiverig om het ontwerp van het kantoor van Cisco Meraki in San Fransisco speels noemen. Volgens hem ontaardt speels ontwerp vaak in kinderlijk of willekeurig design. “Daar zijn wij niet in geïnteresseerd. Ons doel is om een werkomgeving te creëren die uitnodigend is en waar men zich op zijn gemak voelt.” Dat doen ze bij Cisco Meraki bijvoorbeeld door iedereen een eigen bureau te geven. Een heel kleine, 76 bij 139 cm om precies te zijn. Met daaromheen heel veel informele plekken. Orpilla: “Je zou verwachten dat jonge, technische professionals flexplekken prima zouden vinden, wat ze ook doen, maar tegelijkertijd vinden ze het ook fijn om een ‘home base’ te hebben.”
En dat is ook precies hoe ze het bij Google hebben ingericht. De werkplekken bevinden zich dicht op elkaar, met rijen van vier tot zes relatief kleine bureaus. Zonder clean desk policy, iedereen mag zelf bepalen hoe ze hun bureaus decoreren. Met daaromheen heel veel ruimte om samen te komen. Om te overleggen, te brainstormen, te zwemmen, te poolen of te gamen.

Het zwembad, de spelletjeskamers en de glijbaan hoeft u niet direct over te nemen, maar het basisidee achter de vrolijke kantoorinrichting wel: het zorgt ervoor dat werknemers graag naar kantoor komen, het creëert de optimale omstandigheden voor samenwerking en het is vooral goed om een ongedwongen sfeer te creëren die aansluit op de leefwereld van jonge creatieve medewerkers.

Juriaan van Meel is keynote-speaker op het event Tomorrow@work op 10 november 2016 in Supernova Jaarbeurs Utrecht. Bezoekers krijgen gratis het boek ‘Workplaces Today’.