De beelden en verwachtingen zijn sterk verschillend als je naar de verschillende sectoren en functiegroepen kijkt, er zijn zeker tekenen van herstel maar dat betekent niet 'we' boven Jan zijn. Bedrijven hebben de afgelopen jaren fors ingeteerd op de reserves of zijn zelfs in het rood geschoten. Herstellen is voor menig bedrijven eerder het motto dan uitdelen. Dit betekent ook dat ik een na-ijl-effect voorzie als het om loonstijgingen gaat.

Wat we in de praktijk zien is dat bedrijven zich er door de economische teruggang van de afgelopen jaren bewust van zijn geworden dat de bestaande set van arbeidsvoorwaardelijke afspraken bij veroudering van het personeelsbestand (op termijn) op gespannene voet staan met de rentabiliteitseisen. Prima die macro-economische bespiegelingen over de mogelijke effecten van loonsverhoging op koopkracht en bestedingen; men onderzoekt de mogelijkheden om tot een versobering van arbeidsvoorwaarden te komen. Daarbij kan het ook komen tot een uitruil van arbeidsvoorwaarden, zo zien we bijvoorbeeld dat werk- en werknemersorganisatie in de beveiligingsbranche de cao loonsverhoging van 5,25% financierden door afschaffing van de adv-dagen. Salaris kun je besteden, vrije dagen niet.

De vanzelfsprekendheid dat je als werknemer, wanneer je gewoon hetzelfde werk naar behoren blijft doen, elk jaar meer gaat verdienen is iets wat we moeten vergeten. Qua arbeidsvoorwaarden zal nadrukkelijker de balans gezocht worden met de door de werknemer geleverde toegevoegde waarde. Dat kan zowel positiever uitpakken dan we gewend zijn, als negatiever.

Het diffuser worden van de arbeidsmarkt wat betreft functie- en opleidingsniveau en verschillen tussen de financiële performance van bedrijven binnen dezelfde branches of sectoren zetten de houdbaarheid onder druk van collectieve afspraken die een bindend karakter hebben voor alle functies en/of alle bedrijven. Is het logisch dat ook andere functiegroepen meer gaan verdienen als ik de salarissen voor technisch personeel op wil schroeven om medewerkers te vinden of te binden?