Stress kennen we allemaal. Acute stress, die na een tijdje weer verdwijnt, kan ons lichaam goed opvangen en dient in sommige situaties zelfs een doel. Chronische stress strekt zich daarentegen uit over dagen, weken of zelfs maanden en kan leiden tot slaapproblemen of depressie. Stress is een hele basale reactie en wordt vaak als lastig ervaren. In de oertijd, toen er geen deadlines en burn-outs waren, was stress een overlevingsmechanisme. De fysieke reactie – zintuigen worden scherper, bloed stroomt sneller door je lijf – zorgt ervoor dat we snel reageren in gevaarlijke situaties. Best nuttig, wanneer er een tijger uit de bosjes springt of iemand met een knuppel op je af rent. Ook nu echt levensgevaar haast niet meer voorkomt, blijft de fysieke reactie bij het ervaren van dreiging bestaan. Denk aan het trillen bij een belangrijke presentatie of het hart kloppend in de keel tijdens een sollicitatiegesprek.

Omgaan met stress: emotiedempend of beschouwend?

Elk persoon gaat anders met stress om. De strategie die men hiervoor kiest noemen we een copingmechanisme. Neem het voorbeeld van een werknemer en een vervelende veeleisende manager. Rationele en vermijdende copingstrategieën richten zich direct op het probleem. Daarbij spreekt de werknemer de manager bijvoorbeeld aan op zijn gedrag, of ontloopt hem waar mogelijk. Anderen kiezen ervoor de stress te verlagen door ’s avonds een paar glazen wijn te drinken, of te gaan kickboxen. Zij passen hier de emotiedempende strategie toe. Wanneer men de stressveroorzaker relativeert of bagatelliseert, spreken we van een beschouwende strategie: ‘Mijn vorige baas was erger’ of ‘misschien heeft hij wel problemen thuis’, wordt er gedacht. Deze laatste twee strategieën bewerkstelligen een oplossing van binnenuit. Maar welke is er beter?

3 tips voor de aanpak van stress op de werkvloer

Stress hebben is niet per se ongezond. Net als in de oertijd geeft de oorzaak van stress een gevoel van urgentie. En dat is niet per definitie slecht. Het gaat mis als een werknemer onvoldoende energie heeft om van stress te herstellen. Chronische stress moet dus voorkomen worden. Daarvoor zijn de rationele en de beschouwende strategie het meest effectief. Het probleem ontwijken of emoties onderdrukken verandert op lange termijn niks aan de stressbeleving. Pas de bron van de stress, of de beleving ervan aan. Zo kan langdurige stressverlaging optreden. Afhankelijk van de mate waarop er invloed is op de stressveroorzaker, is de beste strategie om medewerkers zelf actie te laten ondernemen. De ideale organisatie faciliteert daarbij de copingstrategie op drie manieren:

1. Creëer openheid over de aanwezigheid van langdurige stress
2. Stel coaching beschikbaar voor werknemers die een verkeerde copingstrategie hanteren
3. Geef ruimte om het stressobject (de stressor) te confronteren of verwijderen

Leer medewerkers de symptomen van acute stress herkennen en het juiste copingmechanisme toe te passen. Dan hoeft werkstress geen probleem te zijn. Of te worden.